Սևան Նիշանյանը` թուրքերեն լեզվի օտարաբանությունների շուրջ

Մշակութային11:38, 10 Ապրիլ 2013

Սևան Նիշանյանը` թուրքերեն լեզվի օտարաբանությունների շուրջ

Պոլսահայ անվանի մտավորական, լեզվաբան, գրող Սևան Նիշանյանը զբաղվել է քրդերեն լեզվից փոխառած և թուրքերեն լեզու ներմուծված բառերի ուսումնասիրմամբ: Ժամանակից թուրքերենի բառարանների ծագուբնաբանական կառույցներն ի հայտ բերող Սևան Նիշանյանն այդ թեմայով իր բլոգում գրառում է կատարել: Քրդերենից թուրքերենի փոխառած մի շարք բառեր է ներկայացրել:

«Քանի որ, քրդերը և թուրքերն ավելի քան 1000 տարի շփվում են միմյանց հետ, փոխադարձաբար բառեր յուրացնելը հեշտ գործըթնաց է դարձել»,- նկատել է տալիս Նիշանյանը:

«Ժամանակակից թուրքերենի ծագուբնաբանական բառարանը» ենթավերնագրով հրատարակված «Բառերի տոհմածառը» գրքում Սևան Նիշանյանը գրել է, որ թուրքերենն այլ լեզուներից ռեկորդային թվով բառեր է փոխառել, նորերն է ստեղծել, և աշխարհի ամենակոսմոպոլիտ լեզուն է: Հեղինակը մեջբերել է թուրքերեն և քրդերեին լեզուների միջև եղած կապի մասին վկայող որոշ փոխառություններ:

Դրանք են՝ buyur, bu kadardır, Berdel, biji, cacık, dalavere, dengbej, gundu, halay, ya herru, ya merru, heval, hizmakeko, keleş, kıro, kırve և այլն: Նա նաև նշել է, որ կա մոտ 40 բառ, որոնք հնարավոր չէ կիրառությունից դուրս բերել:

Թուրքերենի և քրդերենի այս չափ փոխկապակցված լինելը գրող Նիշանյանը բացատրում է երկու ազգերի միջև եղած դարավոր սերտ կապի առկայությամբ: Նա նաև բառերi մի քանի խմբեր է առաձնացրել, որոնց համաձայն գոյություն ունի ժարգոնային, մշակույթից ներթափանցված, օտարազգիների կենցաղի ոլորտից փոխառվնած և հատուկ տերմինոլոգիայի բառեր: Թուրքերենում այսչափ օտարաբանությունների առկայությունը լեզվաբանը բացատրում է նրանով, որ գրեթե 900 տարի Թուրքիայի վերնախավը տիրապետել է պարսկերեն լեզվին:

Նշենք, որ ոչ վաղ անցյալում գրող Սևան Նիշանյանը կալանավորվել էր և 10 ամիս անցկացրել է բանտում իր պահպանության տակ գտնվող Շիրինջեյի տները վերանորոգելու համար:

Ermenihaber.am

Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

18:05, 20 նոյ

Կարսի մարզպետարանը բարեկարգում է Անիի ավերակներ տանող ճանապարհը

հայոց միջնադարյան մայրաքաղաքը շարունակում է մեծ ուշադրության արժանանալ տեղացի ու օտարերկրյա զբոսաշրջիկների կողմից։

14:22, 18 նոյ

Թուրքական թատերական խմբակը Երևանում հանդես եկավ սարոյանական ներկայացմամբ (Տեսանյութ)

Թատերական խմբակի ղեկավար Էրթյուրք Էրքեքը ներկայացման վերջում պատասխանել է հանդիսատեսի հարցերին։

10:15, 07 նոյ

Ղրղզստանի մայրաքաղաքում թուրքական մշակույթի կենտրոն է բացվել

«Մենք այստեղ ենք՝ ներկայացնելու մեր լեզուն, մշակույթը և կիսելու մեր ընդհանուր ժառանգությունը»,-ասվել է Յունուս Էմրեի անվան համալսարանի սոցցանցյան գրառման մեջ։