Մշակութային11:38, 10 Ապրիլ 2013
Սևան Նիշանյանը` թուրքերեն լեզվի օտարաբանությունների շուրջ

Պոլսահայ
անվանի մտավորական, լեզվաբան, գրող Սևան Նիշանյանը զբաղվել է քրդերեն լեզվից
փոխառած և թուրքերեն լեզու ներմուծված բառերի
ուսումնասիրմամբ: Ժամանակից թուրքերենի բառարանների ծագուբնաբանական կառույցներն ի
հայտ բերող Սևան Նիշանյանն այդ թեմայով իր բլոգում գրառում է կատարել: Քրդերենից
թուրքերենի փոխառած մի շարք բառեր է ներկայացրել:
«Քանի
որ, քրդերը և թուրքերն ավելի քան 1000 տարի շփվում են միմյանց հետ, փոխադարձաբար
բառեր յուրացնելը հեշտ գործըթնաց է դարձել»,- նկատել է տալիս Նիշանյանը:
«Ժամանակակից
թուրքերենի ծագուբնաբանական բառարանը» ենթավերնագրով հրատարակված «Բառերի
տոհմածառը» գրքում Սևան Նիշանյանը գրել է, որ թուրքերենն այլ լեզուներից ռեկորդային թվով բառեր է փոխառել, նորերն է ստեղծել, և աշխարհի
ամենակոսմոպոլիտ լեզուն է: Հեղինակը մեջբերել է թուրքերեն և քրդերեին լեզուների
միջև եղած կապի մասին վկայող որոշ փոխառություններ:
Դրանք են՝ buyur, bu kadardır, Berdel, biji, cacık, dalavere, dengbej, gundu, halay, ya herru, ya merru, heval, hizmakeko, keleş, kıro, kırve և այլն: Նա նաև նշել է, որ կա մոտ 40 բառ, որոնք հնարավոր չէ կիրառությունից դուրս բերել:
Թուրքերենի
և քրդերենի այս չափ փոխկապակցված լինելը գրող Նիշանյանը բացատրում է երկու ազգերի
միջև եղած դարավոր սերտ կապի առկայությամբ: Նա նաև բառերi մի քանի խմբեր է
առաձնացրել, որոնց համաձայն գոյություն ունի ժարգոնային, մշակույթից ներթափանցված, օտարազգիների կենցաղի
ոլորտից փոխառվնած և հատուկ տերմինոլոգիայի բառեր: Թուրքերենում այսչափ
օտարաբանությունների առկայությունը լեզվաբանը բացատրում է նրանով, որ գրեթե 900
տարի Թուրքիայի վերնախավը տիրապետել է պարսկերեն լեզվին:
Նշենք,
որ ոչ վաղ անցյալում գրող Սևան Նիշանյանը կալանավորվել էր և 10 ամիս անցկացրել է
բանտում իր պահպանության տակ գտնվող Շիրինջեյի տները վերանորոգելու համար:
Ermenihaber.am
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները

Սերիալը կհեռարձակվի «Լույս TV»-ի եթերում՝ հայերեն հնչողությամբ և թուրքերեն ենթագրով։

Եկեղեցուն զուգահեռ վերանորոգվելու է հարակից տարածքում գտնվող և նախկինում ÇEK-ի կողմից շահագործված շենքը, որը ևս մշակութային կենտրոնի մի մասն է կազմելու:

Նշվում է, որ Ուրֆայում գտնվող հայկական եկեղեցու մի մասը փլուզվել է երկրաշարժի հետևանքով, իսկ մյուս մասը՝ վերածվել մզկիթի։
Ուղիղ խոսք

Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն
ամենաշատ ընթերցված
Այս ցուցանիշով Թուրքիան աշխարհի երկրների ցանկում զբաղեցրել է 17-րդ հորիզոնականը։
Հրապարակվել է հոդված Հայաստանի տեխնոլոգիական ոլորտի զարգացման մասին։
«1915-ին Թուրքիայի 13 միլիոն բնակչության 3 միլիոնը կազմում էին քրիստոնյա ժողովուրդները։ Այսօր բնակչությունը 86 միլիոն է, բայց քրիստոնյաների թիվը ընդամենը 50 հազար է: Ինչու՞»։
Ամերիկյան «New York Times» օրաթերթն ուշադրություն է հրավիրել Թուրքիայում աճող ավտորիտարիզմի վրա։
Մի քանի րոպե անց մայրը նկատել է կատարվածը և դուրս է բերել նրան աղբարկղից:
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
EUR | TRY | USD |
549.84 | 90.05 | 485.12 |