ERMENI HABER AJANSI

Թուրքական  «T24» լրատվական կայքում հրապարակվել է գրող Ադնան Բոյնուքարայի «Մեծ Թուրքիա դառնալու պայմաններից մեկը Հայկական հարցի լուծումն է» վերտառությամբ հոդվածը, որը ներկայացնում ենք ստորև`որոշակի կրճատումներով:

«Վերջին օրերին լուրեր են հրապարակվել այն մասին, որ Մուշում  տները, որոնք 1915 թ.-ից առաջ հայերին են պատկանել, քանդում են «քաղաքաշինություն անվան տակ»:  Ավերմանը ընդդիմացողների արձագանքներին ի պատասխան Մուշի քաղաքապետը ասել է. «Ինձ ապացույց ցույց տվեք: Կա՞ մեկը, որ սեփականության վկայական ունենա»:

Մի ժամանակահատվածում, երբ տեղական ինքնակառավարման մարմինները պատմական կառույցները վերկանգնում են, իսկ «Հիմնադրամների գլխավոր վարչությունը» իրականացրել է հանրապետության պատմության մեջ ամենամեծ վերանորոգման աշխատանքները, անհնար է Մուշի 150-ամյա տների ավերումը որևէ փաստարկով պաշտպանել:
Սա նշանակում է վերացնել պատմական ժառանգությունը: Սեփականատիրոջ վերաբերմունքը ունենալը, անկասկած, կարևոր է, սակայն ամենակարևորը քաղաքը գեղեցկացնելու, պատմական ինքնությունը պահպանելու և  տնտեսության զարգացմանը նպաստող հուշարձաններին նոր կյանք հաղորդելու մոտեցումն է: Սակայն ուրիշի սեփական ունեցվածքը հասարակության անունից տնօրինելն էլ առանձին հարց է: Այն էլ այս գույքը, որ պատմության ամենաբացասական ժամանակահատվածում, պատկանել է մարդկանց, ովքեր տանջանք ու աքսոր են տեսել: Այս պարագայում իրավիրճակը ավելի կարևոր է դառնում: Մտածելու տեղիք է տալիս նաև այն հանգամանքը, որ պատմական ժառանգության պաշտպանության, վերկանգնման, փոքրամասնությունների գույքի վերադարձման հարցում կարևոր  գործ կատարած կառավարությունը ստորագրել է տեղական ինքնակառավարման մարմինի նմանատիպ որոշումը:

Իրականում այս առումով, երբ մոտենում է 2015 թվական, օգտակար կլինի Հայկական հարցի մասին խոսել: Թուրքիան միշտ այս  հարցը դիտել է որպես հողային պահանջատիրության, արտաքին քաղաքականության հավասարակշռության պահպանման գործիք, խնդիր, որի մասին պետք է խոսել օտար երկրների հետ:

Երբ բոլոր երկրները իրենց խաղերը այս հարցի վրա կառուցելու ջանքերը միավորում են, Թուրքիան ի վիճակի չի լինում քայլ անել: Սա էլ հարցի մարդկային չափը չտեսնող, չլսող  և այդ պատճառով էլ լուծումը օրակարգ չներառող  Թուրքիա է նշանակում: Այս դիքորոշման  բնական արդյունքը  ամեն տարի ապրիլ ամսին Թուրքիայի դեմ կազմակերպվող արշավներն են  և դրա ձևավորած ազդեցությունից խեղդվող Թուրքիան է: Կարիք չկա անգամ նշելու, որ այս հարցով Թուրքիայի վրա ճնշում գործադրող պետությունների գլխավոր շարժառիթը խնդիրը լուծելը չէ: Նրանց հիմնական նպատակը  Թուրքիայի հետ հարաբերություններում վերջինիս նկատմամբ որպես գործիք օգտագործելն է: Կարճ ասած` Թուրքիան բանտարկվել է կախարդական շրջանակի մեջ:

Կասկածից վեր է, որ Թուրքիան վերջին տարիներին ուժեղանալով դարձել  է համաշխարհային դերակատարում ունեցող պետություն, որը ներքին խնդիրները լուծելու կամք է դրսևորել, և օրինակ է դարձել մուսուլամանկան աշխարհի համար: Քրդական հարցում ցուցաբերած կամքը ամենավառ օրինակն է: Հենց այս կետում էլ պետք է մի հարց տալ. Ի հայտ եկած այս փոփոխությունը արդյո՞ք որոշիչ կլինի Թուրքիայի ամենախորքային հարցի` հայերի հարցի  համար: Կատարված փոփոխությունը քննելիս պարզ է դառնում, որ  այն հնարավոր է :

Հատկապես համաշխարհային դերակատար և Մեծ Թուրքիա ստեղծելու ամենառաջին պայման ինքնավստահությունը է, իսկ այն կասկածի տակ դնող հարցերից Հայկական հարցում ունեցած  դիրքորոշումն է:
Այս տեսնկյունից կարևոր է, որպեսզի Թուրքիան ցույց տա, որ իր մեծության մասին պնդումները պարզապես խոսքեր չեն:

Ermenihaber.am