Ազգային փոքրամասնությունները Օսմանյան կայսրությունում ունեին 6437 դպրոց, ժամանակակից Թուրքիայում՝ 23

Գիտակրթական09:51, 20 Սեպտեմբեր 2013

Ազգային փոքրամասնությունները Օսմանյան կայսրությունում ունեին 6437 դպրոց, ժամանակակից Թուրքիայում՝ 23

Թուրքիայում «Պատմության հիմնադրամի» կողմից «Փոքրամասնությունների դպրոցները անցյալում և այժմ» վերնագրով քառալեզու (անգլերեն, թուրքերեն, հունարեն, հայերեն) զեկույց է հրապարկվել: Զեկույցում նշվում է, որ Օսմանյան ժամանակաշրջանում ոչ մուսուլմաններին պատկանող 6437 դպրոցներ են եղել, որոնց թիվը հանրապետական շրջանում կտրուկ նվազել է՝ հասնելով 23-ի:

Թուրքական «Հաբեր 3» լրատվական կայքը նշում է, որ զեկույցում տեղ գտած տվյալներն ուշագրավ են, որպես օրինակ նշելով, որ 1894 թվականի տվյալներով ամբողջ Օսմանյան կայսրությունում ոչ մուսուլմաններին պատկանող 6437 դպրոց է եղել, որոնցից միայն 302-ը՝ Ստամբուլում: 1913-1914 թթ կայսրության սահմանները փոքրանալու պարագայում անգամ դրանց թիվը եղել է 2580: Իսկ ահա հանրապետական շրջանում կա ընդամենը 23 դպրոց:

1923 թվականի Լոզանի պայմանագիրը փոքրամասնությունների կողմից սեփական կրթական կառույցների հիմնումը և դրանց կառավարումը երաշխիքի տակ էր վերցրել: Փոքրամասնությունների խիտ բնակեցված վայրերում տվյալ փոքրամասնության լեզվով դասավանդումը վստահվել էր պետության, սակայն որը երբեք դա չի իրականցրել:

Յեշիլքյոյի հայկական նախակրթարանի տնօրեն Գարո Փայլանը, որը նաև մասնակցել է զեկույցի կազման աշխատանքներին, խոսել է կրթության բնագավառում հայկական համայնքի խնդիրների մասին՝ նշելով, որ հայ համայնքը ուսուցիչներ պատրաստելու համար համապատասխան որևէ կառույց չունի:

«Մեր աշակերտների թիվը նվազել է: Կրթությունն առանց աշակերտների չի լինի, իսկ առանց ուսուցչի ընդհանրապես հնարավոր չէ պատկերացնել: Հայերենի ուսուցիչներ ունենք, սակայն նրանք մանկավարժական ֆակուլտետներում չեն որակավորվում որպես հայերեն լեզվի ուսուցիչներ: Դրա համար պահանջում ենք, բաժիններ ավելացնել, որոնք հայերենի ուսուցիչներ կպատրաստեն»,- ընդգծել է Փայլանը:

Ermenihaber.am