Թուրքիայում անցկացվում է «Մուսուլմանաց(վ)ած հայեր» խորագրով գիտաժողովը

Գիտակրթական08:17, 04 Նոյեմբեր 2013

Թուրքիայում անցկացվում է «Մուսուլմանաց(վ)ած հայեր» խորագրով գիտաժողովը

Հրանտ Դինք հիմնադրամի, Թուրքիայի Բողազըջը համալսարանի պատմության ամբիոնի և Մալաթիայի «HAYDER» համագործակցության համատեղ ջանքերով կազմակերպված «Մուսուլմանաց(վ)ած հայեր» խորագրով գիտաժողովին մասնակցում են մի շարք ակադեմիկոսներ ու ուսումնասիրողներ ոչ միայն Թուրքիայից այլ նաև՝ արտերկրից: Ուրբաթ օրը մեկնարկած գիտաժողովը այսօրվա նիստով կավարտվի:

1915 թվականին Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցող իրադարձություններին և հասարակության վրա դրանց արտացոլմանը նվիրված գիտաժողովում բացման խոսքով հանդես են եկել Ռաքել Դինքը, Բողազըջըի համալսարանի ռեկտոր Գըուլայ Բարբարոսօղլուն, Մալաթիայի «HAYDER» համագործակցության ղեկավար Խոսրոֆ Քյոլեթավիթօղլուն և Սաբանջը համալսարանից ժամանած Այշե Գյուլ Ալթընայը:

Բացման խոսքում Ռաքել Դինքն ասել է. «Հավաքվել ենք չուսումնասիրված, նույնիսկ խոսելու համար ծանր եղած էջերը բացելու համար: Չխոսացված գաղտնիքների վկաներն ենք լինելու: Ճշմարտությունը խավարի մեջ չի մնալու: Հրանտն ասում էր, որ պետք է անդրադառնալ ոչ միայն զոհվածների, այլ նաև կենդանի մնացածների խնդրին…»:

Ֆեթհիյե Չեթինի, Նեբահաթ Աքքոչի և Սիբել Ասնայի ներկայացրած մարդկային պատմությունների և վերապրումների պատմություններից հետո բաց խորհրդակցությունը շարունակվել է «Պատմական բեռը. չճանաչման քաղաքականությունը» խորագրով: Գիտաժողովի առաջին նիստին ներկայացվել են հետևյալ զեկուցումները. Զեյնեփ Թուրքյըլմազ՝ «Կրոնափոխության ուսումնասիրությունները և սահմանումները», Ավեդիս Հաջյան՝ «Անատոլիայի հայերի և այսօրվա մուսուլմանացած հայերի համար Շնորք պատրիարքի կիրառած քառաստիճան դասակարգումը», Այշել Գյուլ Ալթընայ՝ «Մուսուլմանացած հայերի վերաբերյալ պատմական լռության և նոր հիշողությունների աշխատությունները էթնիկ ազգային հասարակական մակարդակում»:

Գիտաժողովի Երկրորդ նիստը, որն ընթացել է «Մուսուլմանացման հեռու և մոտիկ պատմությունը» խորագրով, անդրադարձ է կատարել Համշենի հայության օրինակին: Բանախոսները, շեշտելով համշենահայերի յուրօրինակ հետաքրքրվածությունը մուսուլմանացման խնդրին, անդրադարձել են համշենահայության մուսուլմանացման տարբեր փուլերին:

Ռայմունդ Կեվորկիանի ղեկավարությամբ անցկացված վերջին «1915-ի մուսուլմանացումը. «Պատմություն և վկայություն I» խորագրով անցկացված խմբակային խորհրդակցության ժամանակ Թաներ Աքչամի կողմից ներկայացված «Ձուլումը հայերի կրոնափոխության մեջ որպես կառուցվածքային տարր» զեկուցման մեջ հեղինակը ձուլումը ներկայացրեց որպես ցեղասպանության կարևոր բաղադրիչ: Խորհրդակցության ժամանակ անդրադարձ է եղել կրոնափոխության ազդեցություններին ամենատարբեր ոլորտների վրա:

akayan

Այսօր ավարտվող գիտաժողովի ժամանակ կանցկացվի ութերորդ բաց խորհրդակցությունը: Այն կանցկացվի «Հիշողություն և ինքնություն» խորագրի ներքո:

Ermenihaber.am

akayan