Թուրք հոդվածագիր. «Իսլամացված հայերի շշուկները ճիչ են դարձել»

Հասարակական10:33, 05 Նոյեմբեր 2013

Թուրք հոդվածագիր. «Իսլամացված հայերի շշուկները ճիչ են դարձել»

Թուրք հայտնի լրագրող Ջենգիզ Աքթարը նույնպես անդրադարձել է ցեղասպանության 100-ամյակի, իսլամացված հայերի հարցերին: Նրա հոդվածում, որը հրապարակվել է թուրքական «Թարաֆ» թերթում հակադրվում են մի կողմից Թուրքիայի պատմագիտական ընկերության նախագահ Մեհմեթ Մեթին Հյուլգյուի, մյուս կողմից Հրանտ Դինքի այրու՝ Ռաքելի և պատմաբան Թաներ Աքչամի կարծիքները:

Ըստ Թուրքիայի պատմագիտական ընկերության նախագահի՝ Թուրքիայի պատմության մեջ որևէ ամոթալի արարք չի եղել և դեռ հակառակը նրանք Իսպանիայից փրկել են հրեաներին: Իսկ 2015 թվականից չեն վախենում, քանի որ այսօր էլ նույն հարցի առաջ են կանգնած, և 2015թ. որևէ փոփոխություն չի բերելու:

«Որևէ փաստ չկա, որ ցեղասպանություն է տեղի ունեցել, եթե լինեին, դրանք բերելու համար 100 տարի չէին սպասի»,- ասել է Հյուլգյուն՝ հայտարարելով, որ հայկական հարցը Դարդանելի հարցի մի մասն է, քանի որ եթե Ֆրանսիան չմտներ Դարդանել, Հայկական հարց էլ չէր լինի: Իսկ հայերն էլ խորհուրդ է տալիս իրենց հարցերի պատասխաններն Անգլիայից, Ֆրանսիայից, Ռուսաստանից պահանջել:

Հոդվածագիրը պատմագիտական ընկերության ղեկավարի կարծիքը բնորոշել է որպես պետության քարացած մտածելակերպ, որի անօգնականությանը հակառակ հասարակությունը իրականությունը իմանալու համար շարունակում է իր փնտրտուքները:

«Սրի տակով անցածների շշուկները հնչեղություն են ստանում: Ինչե՞ր էին ասում շշուկով, իրենց ցավե՞րն էին պատմում, կարոտը՞, թե՞ կորուստները: Գուցե շշնջում էին, թե ինչպիսի՞ դաժանությամբ են իրենց բաժանել սիրելիներից, կամ գուցե շշնջում էին իրենց ոչնչացված մշակույթի՞, գուցե և լեզվի՞ մասին, որն այլևս չէր կիրառվելու, կամ էլ ստիպողաբար փոխած հավատքի՞ մասին: Իսկ նրանց այլևս ոչ ոք իրենց իսկական անուներով չկանչեց… Պարզապես կրկին ապրելու համար իրականում ոչնչացվեցին, մահացան, մինչդեռ ողջ էին: Իսկ այժմ այդ թաքուն շշուկները հզոր ճիչի են վերածվում», -հոդվածագիրը, մեջբերելով իսլամացված հայերի մասին Ռաքել Դինքի ելույթից մի հատված, նշում է, որ կյանքը փրկելու համար աղջիկների մահմեդականացման հետևանքով այսօր Թուրքիայում հայկական արմատներ ունեցող գրեթե միլիոնի հասնող մահմեդական կա:

Աքթարը ներկայացնում է նաև Թաներ Աքչամի կարծիքը, ըստ որի, ցեղասպանության մշակութային չափերը ակներև են: Աքչամը ընդգծում է, որ Անատոլիայի քրիստոնյա բնակչության գոյությունը երիտթուրքերի կողմից դիտարկվում էր որպես թուրք ազգի սպառնալիք և այդ հարցը փորձում էին լուծել աքսորի, կոտորածի և ասիմիլացիայի միջոցով:
Սակայն միևնույն է ո՛չ հիշողությունը կարողացան ջնջել, ո՛չ էլ պատմությունը: Այժմ այդ հիշողությունը վերադառնում է:

Ermenihaber.am