ERMENI HABER AJANSI

Ստամբուլից հայերի տեղահանության, մեծ թվով պոլսահայ մտավորականների աքսորի 99-րդ տարելիցը 2 օր հետո կհիշատակվի Թաքսիմում: Այն 1915թ. հայերի տեղահանությունը և ցեղասպանությունն է խորհրդանիշում:

«99 տարի առաջ Ստամբուլից բռնագաղթված 235 պոլսահայերը մտավորականներ, գիտնականներ էին: Տեղահանողերը «Իթթիհադ վե Թերաքի» («Միություն և առաջադիմություն») կուսակցության ղեկավարները, որոնք տարբեր աղբյուրներում ներկայացվում են որպես ուսյալ  մարդիկ, իսկ ամենամեծ պատասխանատուները՝ Էնվերը և Թալեաթը (ըստ իս՝ փաշայի կոչման անգամ արժանի չեն)»,-գրում է Սերմա Սոմերսանը թուրքական «Թարաֆ» թերթում:

Հեղինակը նշում է, որ տեղահանության զոհ դարձածների մի մասը համաշխարհային մեծություններ էին: «Իթթիհադ վե Թերքաիի» տգետները, հասկանալով, թե որքան հանրաճանաչ են այդ մարդիկ եղել, 234-ից ոմանց Չանքըրըից  կրկին Ստամբուլ բերեցին: Ինչ է կարծում էին, թե այդ մարդիկ կարող էին ապրել, կարծես, թե որևէ բան չի եղել:

Տիկին Սոմերսանը նշում է Չանքըրը աքսորյալների, զոհերի մի մասի անունները. երաժիշտ, երգահան Կոմիտաս վարդապետ, ում երգերը դեռ շարունակում են մարդկանց ինչպես  ուրախացնել, այնպես էլ տխրեցնել, իրավաբան, գրող, պատգամավոր Գրիգոր Զոհրապ, բանաստեղծ Ռուբեն Սևակ, տիֆի և խոլերայի մասնագետ բժիշկ Տիգրան Ալահվերդի, լրագրող, գրող, թարգմանիչ Լևոն Լարենց և այդ բոլորի մեջ միակ կին գրող Զաբել Եսայան:

Հոդվածի հեղինակը զուգահեռներ է անցկացնում օսմանյան շրջանի և ներկա ժամանակների թուրքական իրականության միջև՝ նշելով, որ  Թուրքիայում հայերի նկատմամբ ռասիզմը, ճնշումները, անգամ նրանց ներկայությունը վերացնելու ջանքերը թուլացել են, բայց, ցավոք, դեռ շարունակվում են: Որպես ապացույց բերում է հետևյալ փաստարկները.

լրագրող Հրանտ Դինքը, ով սպանվեց 2007 թվականին, ում մարդասպանը դեռ չի հայտնաբերվել, իսկ դատավարությունը դեռ շարունակվում է:

2013-ին Սամաթիայում իր տանը սպանված 85-ամյա Մարիցա Քյուչուքը և այդ գործով ոչ ոքի հավատ չներշնչող դատավարությունը, որտեղ «մարդասպան» է ներկայացվում մեկ այլ հայ:

Սևակ Բալըքչըն, որ ծառայության ժամանակ ընկերոջ հետ կատակ անելիս «պատահաբար» սպանվեց (2011) հենց ապրիլի 24-ին:

Սևան Նիշանյանը, ով դատապարտվել է Շիրինջե գյուղում «առանց թույլտվության» փոքրիկ տուն կառուցելու համար:

Ermenihaber.am