Հասարակական12:04, 13 Նոյեմբեր 2015
Տարեց վանեցին ինքնուրույն սովորել է կարդալ ուրարտական սեպագրերը
Ներկայիս Թուրքիայի տարածքում գտնվող պատմական հայկական մայրաքաղաք Վանի ամրոցի պահակը ողջ աշխարհում ուրարտերեն սեպագիրները վերծանել կարողացող 38 մարդկանցից մեկն է: Թուրքական «Radikal» պարբերականի տեղեկացմամբ՝ տարրական կրթություն ունեցող Մեհմեթ Քուշմանը շուրջ կես դար Վանի պատմական Սարդուրիխինիլի (Հայկաբերդ, Չավուշ թեփե) ամրոցի տարածքի պահակն է: Նա ուրարտական սեպագրերը ուսումնասիրել ու սովորել է պեղումների համար Վան եկող հնէաբաններից վերցրած գրքերի օգնությամբ: 74-ամյա Մեհմեթ Քուշմանը նաև միակ մարդն է աշխարհում, ով կարողանում է գրել ուրարտական սեպագրերով և կազմել է ուրարտերենի այբուբենը:
Քուշմանը մասնակցել է 1961 -1988թթ. Չավուշթեփեում պրոֆեսոր Աֆիֆ Էրզեմի գլխավորությամբ իրականացված բոլոր պեղումներին: Այստեղ եկող զբոսաշրջիկներին Քուշմանը ուղեկցում, հնէաբանի իր գիտելիքներով տեղեկություններ է հաղորդում Վանի և բերդի պատմության մասին, կարդում է ուրարտական Իրմուշինի աստծուն նվիրված տաճարի սեպագիր արձանագրություններն ու թարգմանում թուրքերեն: Նա ուրարտերեն է սովորեցրել նաև իր ընտանիքի անդամներին:
Շուրջ 3000-ամյա պատմություն ունեցող Սարդուրիխինիլի (Հայկաբերդ, Չավուշ թեփե) ամրոցը գտնվում է Վան քաղաքից 50 կմ դեպի հարավ-արևելք: Հուշարձանից ոչ հեռու պահպանվել է նախկին հայկական Աստվածաշեն գյուղը (Չավուշթեփե): Ամրոցը կառուցված է ութգագաթանի Բոլդաղ լեռնաշղթայի վրա՝ հովտից 90-110մ բարձրության վրա: Ամրոցը կառուցել է Ուրարտուի (Վանի թագավորություն) Սարդուրի 2-րդ արքան:
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Ստամբուլում մեկնարկած «Ոճիր և պատիժ ֆիլմի 14-րդ միջազգային փառատոնի» շրջանակներում 60 ֆիլմ է ցուցադրվել, որից միայն մեկն է եղել քրդերեն:
Եվրոպայի վիճակագրական ինստիտուտն իրականացրած հետազոտույթունների արդյունքների հիման վրա կազմել է օտար լեզուներ իմացող բնակչությամբ երկրների ցանկը։
Քվանտային համակարգիչները կբարձրացնեն Թուրքիայի մրցունակությունը ռազմարդյունաբերությունից մինչև ֆինանսական տեխնոլոգիաներ:
Ուղիղ խոսք
Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն
ամենաշատ ընթերցված
Օրակարգում են եղել երկկողմ, տարածաշրջանային և համաշխարհային նշանակության հարցեր։
Վաշինգտոնը շարունակում է ճնշում գործադրել Թուրքիայի վրա, որպեսզի Անկարան Ռուսաստանին չօգնի շրջանցել սահմանված պատժամիջոցները:
Եվրոպայի վիճակագրական ինստիտուտն իրականացրած հետազոտույթունների արդյունքների հիման վրա կազմել է օտար լեզուներ իմացող բնակչությամբ երկրների ցանկը։
«Թուրքիայի արտահանողների միության» նախագահի պաշտոնակատար Ահմեդ Գյուլեչն անդրադարձել է Թուրքիայի կողմից ԱՄՆ-ում կատարված ներդրումներին։
Թուրքիայի նախագահն անդրադարձել է Իսրայելի վարչապետ Բենյամին Նեթայահուի և նախկին ՊՆ ղեկավար Յոավ Գալանտի ձերբակալման որոշմանը:
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
| EUR | TRY | USD |
| 549.84 | 90.05 | 485.12 |