Մշակութային10:50, 08 Դեկտեմբեր 2016
Հանրահայտ հայ ծնծղայագործ Զիլճյանների արվեստի թուրք շարունակողը
Թուրքիայի Էդիրնե նահանգի Ուզունքյոփրու շրջանում բնակվող Մուստաֆա Էրը շարունակում է հայ աշխարհահռչակ ծնծղայագործ Զիլճյան ընտանիքի արվեստը: Թուրքական «Doğan» լրատվակայքի տեղեկացմամբ՝ Էրը իր 12 հոգանոց թիմով ձեռագործ ծնծղաներ է պատրաստում, որոնք մեծ պահանջարկ ունեն ողջ աշխարհում: Ամերիկայի, և Եվրոպական երկրների բազմաթիվ անվանի երաժիշտներ օգտագործում են հենց այստեղ հատուկ պատվերով պատրաստված ծնծղաները:
Էրն այս մասնագիտությունը սովորել է պոլսահայ մի վարպետից և արդեն 14 տարուց ի վեր զբաղվում է ծնծղայագործությամբ: Նա նշում է, որ մատնահետքերի նման ծնծղաներն էլ երբեք մեկը մյուսին նման չեն լինում, չեն կրկնվում: Դրանք պատրաստվում են պղնձի, անագի և բրոնզի խառնուրդից և բացառապես ձեռքի աշխատանք են: Էրն ու իր ընկերները օրական շուրջ 25-30 ծնծղա են պատրաստում, որոնցից յուրաքանչյուրը գնահատվում է 25 -250 ԱՄՆ դոլար:
Թեև թուրքական աղբյուրը չի նշում այն հայ վարպետի անունը, ով Մուստաֆա Էրին է փոխանցել ծնծղա պատրաստելու գաղտնիքը, սակայն, ամենայն հավանականությամբ, նա եղել է հռչակավոր պոլսահայ Զիլճյան ընտանիքի ներկայացուցիչներից կամ աշակերտներից, քանի որ հենց նրանք են եղել ծնծղայի առաջին վարպետներն ու դարեր շարունակ սերնդեսերունդ փոխանցել ծնծղայի պատրաստման գաղտնիքը:
Զիլճյան ընտանիքը
Հարվածային գործիքների մեջ մտնող ծնծղան առաջին անգամ պատրաստվել է 1623թ. պոլսահայ վարպետ Ավետիս Զիլճյանի կողմից (թուրքերեն Zilciyan. «zil»՝ ծնծղա, «zilci»՝ ծնծղայագործ): Անագի և պղնձի հատուկ խառնուրդից պատրաստված ծնծղայի գաղտնիքը նա հայտնել է միայն իր տոհմի արու զավակներին և այդ գաղտնիքը դարերով պահպանվել է: Օսմանյան կայսրությունում Զիլճյանների պատրաստած ծնծղաները մեծ համբավ ունեին և գրավել էին անգամ սուլթանների ուշադրությունը: Դրանք հետագայում կատարելագործվեցին և սկսեցին օգտագործվել օսմանյան և պրուսական բանակներում:
Զիլճյանների ընտանիքի հռչակավոր ներկայացուցիչ Քերովբե Զիլճյանի (1838-1910թթ) արտադրած ծնծղաները եվրոպական ն ամերիկյան միջազգային ցուցահանդեսներում արժանացել են շքանշանների ու պատվոգրերի (Լոնդոնում՝ 1851-ին, Փարիզում՝ 1862-ին, Չիկագոյում՝ 1893-ին, Բեռլինում՝ 1898-ին, Իտալիայում՝ 1907-ին, «Մեծ մրցանակ»)։
Հայոց ցեղասպանությունից հետո Զիլճյանների ընտանիքի փրկված անդամները տեղափոխվել են ԱՄՆ։ Ներկայումս նրանց արհեստանոցը գտնվում է Նորթ Քուինս քաղաքում (Մասսաչուսեթսի նահանգ)։
Զիլճյանների անվանի ներկայացուցիչներից են Միքայել Զիլճյանը (1905-1978 թթ.), Ավետիս Զիլճյանը (1889-1979թթ.), Արման Զիլճյանը (1921-2002): Քսաներորդ դարի կեսերից մինչ օրս ջազ և ռոք նվագախմբերի հիմնական մատակարարը Զիլճյաններն են եղել:
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Սերիալը կհեռարձակվի «Լույս TV»-ի եթերում՝ հայերեն հնչողությամբ և թուրքերեն ենթագրով։
Եկեղեցուն զուգահեռ վերանորոգվելու է հարակից տարածքում գտնվող և նախկինում ÇEK-ի կողմից շահագործված շենքը, որը ևս մշակութային կենտրոնի մի մասն է կազմելու:
Նշվում է, որ Ուրֆայում գտնվող հայկական եկեղեցու մի մասը փլուզվել է երկրաշարժի հետևանքով, իսկ մյուս մասը՝ վերածվել մզկիթի։
Ուղիղ խոսք
Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն
ամենաշատ ընթերցված
Ըստ տեղեկությունների՝ բանակցությունները սկսվել են ԱՄՆ-ի միջոնորդությամբ ու խորհրդով:
Ստամբուլում ընդդիմադիրներ գործիչների ձերբակալությունների հերթական ալիքն է սկսվել:
Թուրքիայի արտգործնախարար. «Պետք է բախում չենթադրող փոխադարձ մեխանիզմ ստեղծվի այնպես, ինչպես դա արել ենք ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հետ»:
«Մեր ջրի աղբյուրների արդյունավետ օգտագործումն ու ճիշտ կառավարումը ոչ թե ընտրություն է, այլև ազգային անվտանգության խնդիր»։
Որոնման աշխատանքների մեջ ներգրավված է «Թուրքիայի նավթային կորպորացիայի» (TPAO) 200 հոգուց բաղկացած անձնակազմ և 30 տեխնիկա։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
| EUR | TRY | USD |
| 549.84 | 90.05 | 485.12 |