Մշակութային13:46, 09 Նոյեմբեր 2018
Թուրքիայում լույս տեսած «Ընկուզենի» վեպը պատմում է հայ վարպետի կառուցած տան պատմությունը
Թուրքիայում հոկտեմբեր ամսին լույս է տեսել թուրք գրող Սոլմազ Քյամուրանի «Ընկուզենի»(“Ceviz Ağacı”) վեպը, որտեղ պատմվում է Էդիրնեում հայ վարպետի կողմից կառուցված մի տան մասին, ուր 20-րդ դարի տարբեր ժամանակահատվածում ապրել են հայ, հրեա և թուրք ընտանիքներ:
Ըստ գրքի սյուժեի` վարպետ Արտոյի տան բակում հսկա ընկուզենի է եղել: Վերջինս իր ընտանիքով 1915թ. Հայոց ցեղասպանությանը լքել է քաղաքը: Իսկ նրանցից հետո տանը բնակվել է մի հրեա ընտանիք, որը նույնպես ստիպված է եղել լքել Էդիրնեն 1934թ. Թրակիայի հրեական պոգրոմի ժամանակ: Լքված տունը, սակայն 3-րդ անգամ բնակեցվել է Բուլղարիայից ներգաղթած թուրք ընտանիքի կողմից:
Հեղինակի կարծիքով` «Ընկուզենին» և՛ պատմական, և՛ հոգեբանական վեպ է, քանի որ ներկայացրել է քաղաքական իրողությունների ազդեցությունը մարդու հոգեբանության և վերաբերմունքի վրա:
Վեպը սկսվում է տան վերջին սեփականատեր տիկին Սալիհային Ֆրանսիայից Գարո անունով մի հայ տղայի այցելության դրվագով, ով տունը կառուցած վարպետ Արտոյի թոռն է: Գարոյի` Էդիրնե գալու ցանկությունը եղել է տեսնել այն տունը, ուր անցել է իր մոր մանկությունը և լրացնել իր ընտանիքի պատմության բաց մասը:
Տիկին Սալիհայի կերպարում հեղինակը մարմնավորել է իր մորական տատիկին, ով Ռուսչուկից Էդիրնե էր գաղթել:
Թուրքական «Evrensel» թերթին տված հարցազրույցում Քյամուրանը պատասխանելով` «1915թ. առաջ Էդիրնեում շա՞տ էին հայերը» հարցին, ասել է.«Հնում, Էդիրնեում հայերը բազմաթիվ տներ և գույք ունեին: Անշուշտ, հետո մեծ մասը քանդվեց, մի մասն էլ ներկայում որպես պետական շենք է ծառայում: 1915թ-ից առաջ Էդիրնեում կարևոր, ազդեցիկ, մշակութապես բարձր հայ համայնք կար: Սակայն Էդիրնեի հայերի մասին գրքեր կարելի է ասել չկա»:
Հեղինակը անդրադառնալով հայերին և հույներին` նշել է, որ վերջիններս գույքի մասը բռնագրավել է պետությունը, մյուս մասը այլ բնակիչներ են գնել և ընդգծել, որ բռնի գաղթի ենթարկվողների գույքը միշտ առգրավվում է:
Այս ենթաբաժնի վերջին նորությունները
Սերիալը կհեռարձակվի «Լույս TV»-ի եթերում՝ հայերեն հնչողությամբ և թուրքերեն ենթագրով։
Եկեղեցուն զուգահեռ վերանորոգվելու է հարակից տարածքում գտնվող և նախկինում ÇEK-ի կողմից շահագործված շենքը, որը ևս մշակութային կենտրոնի մի մասն է կազմելու:
Նշվում է, որ Ուրֆայում գտնվող հայկական եկեղեցու մի մասը փլուզվել է երկրաշարժի հետևանքով, իսկ մյուս մասը՝ վերածվել մզկիթի։
Ուղիղ խոսք
Անկարայում հարձակում TUSAŞ-ի վրա․ մանրամասներ և վերլուծություն
ամենաշատ ընթերցված
Ըստ տեղեկությունների՝ բանակցությունները սկսվել են ԱՄՆ-ի միջոնորդությամբ ու խորհրդով:
«Մեր ջրի աղբյուրների արդյունավետ օգտագործումն ու ճիշտ կառավարումը ոչ թե ընտրություն է, այլև ազգային անվտանգության խնդիր»։
Որոնման աշխատանքների մեջ ներգրավված է «Թուրքիայի նավթային կորպորացիայի» (TPAO) 200 հոգուց բաղկացած անձնակազմ և 30 տեխնիկա։
Թուրքիայի արտգործնախարար. «Պետք է բախում չենթադրող փոխադարձ մեխանիզմ ստեղծվի այնպես, ինչպես դա արել ենք ԱՄՆ-ի և Ռուսաստանի հետ»:
Թուրքական «Area» հետազոտական ընկերությունը Թուրքիայի 26 շրջանում հեռախոսային սոցհարցում է անցկացրել քաղաքական ուժերի վերաբերյալ։
Օրացույց
Հարցումներ
Այս տարի կբացվի՞ հայ-թուրքական սահմանը 2 երկրների քաղաքացիների համար:
արտարժույթ
| EUR | TRY | USD |
| 549.84 | 90.05 | 485.12 |