ERMENI HABER AJANSI

Tarihi geçmişi 3 bin yıla dayanan, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı medeniyetlerine kucak açmış bu önemli şehirde toprağı elle eşeleseniz tarih fışkırır. İzmit’in üst mahallelerinde bir tur atsanız, kendinizi yüz yıl öncesinin Osmanlı Kasabasında hissedersiniz. Ama artık o his, yavaş yavaş kayboluyor.

İzmitli fotoğrafçı Fahri Seyrek’in denizden karaya doğru çekilmiş fotoğraflarındaki dikkatlice İzmit’in Akçakoca, Orhan, Hacı Hasan, Veli Ahmet, Çukurbağ Mahallelerindeki o zarif evleri, konakları tek tek sayılabilir.Aynı noktadan şimdi bakarsanız 60-70 yıl öncesinin o güzel evleri, o zarif konakları bulamazsınız, tek tek yok olmuş.

Neden? Elbette sahipsizlikten…Yıllar içinde İzmit’te nice konaklar, nice güzel tarihi evler yandı, yakıldı.Kimse oralı bile olmadı.İzmit’te tarihin korunması için yıllardır kendimi paralıyorum, ama artık görüyorum ki, korunacak tarih falan kalmadı. Dahası…

Olmayan tarihi sahiplenecek ruh da kalmadı.İzmit’in konakları yansın yıkılsın. Bu kenti kendilerine yurt edinenler de hemşeri gecelerinde gerdan kırıp halay çeksin, horon tepsin… Bize her halde böylesi müstahakmış!Bugün eski İzmit’ten bazı yüzlere yer vermek istiyorum.

AZAR AZARİAN’IN CENAZESİ- Eski İzmit’te Müslüman İzmitliler kadar gayrimüslim İzmitliler de bulunuyordu. Onlar da doğma büyüme İzmitliydi. Bu fotoğraf 1917 yılında çekilmiş. Vefat eden Azar Azarian’ın cenazesi. Ermeni geleneklerine göre cenaze defnedilmeden önce giydirilir ve yüzü açılırdı. Cenazenin başında hatıra fotoğrafı çektirilir miymiş diye düşünebilirsiniz. Ama olmuş işte. Ve bu fotoğraf bugünlere kadar gelmiş. 

TERTEMİZ BİR İZMİT AİLESİ- Bu fotoğraf İzmit’in kimbilir hangi mahallesinde çekildi. Bu fotoğraftakilerin kim olduklarını da bilemiyoruz. Bu çocuklar muhtemelen anneleriyle birlikte görülüyor. Sarmaşıklarla çevrili bir bahçe içinde. O yılların tertemiz, sakin İzmit’inde objektife bu pozu verenlerden şimdi hayatta kalan var mıdır?

OHANNES MAMMİAN- İzmit’in varlıklı şahsiyetlerinden Ermeni Ohannes Mammian ve ailesi mangalda Türk kahvesi pişirirken. Yıl 1914… Bu ailenin torunları şimdi dünyanın kimbilir neresindedir. Ve bu fotoğraf hala onlarda mıdır? Doğrusu insan çok merak ediyor.

SIRRI PAŞA- İzmit’in çınarlarını kendi elleriyle diken, görev yaptığı dönemde çok önemli hizmetlerde bulunan İzmit Mutasarrıfı Sırrı Paşa’ya olan vefamızı, kendi adını taşıyan konağını restore ederek gösterdik.

PORTAKAL HAFIZ- Bu isim I. Dönem İzmit Mebusu Hafız Rüştü Efendi`dir.Hafız Rüştü Efendi`nin, yanaklarının tombul ve al olması nedeniyle halkın kendisine "Portakal" lakabını yakıştırdığı rivayet edilmektedir.

Ermenihaber.am