ERMENI HABER AJANSI

‘Ermenihaber’ sitesi Türk yazar, siyasetçi Baskın Oranla Ermeni Soykırımı, geçmişi ve geleceği hakkında konuştu.

Ermenihaber- 2008 yılında başlattığınız Ermenilerden Özür diliyoruz kampanyasından bu yana Türk toplumunda Ermeni meselesi konusunda fikir değişikliği yaşandımı?

Baskın Oran:  
Muazzam. Artık Ermeni meselesi büyük bir rahatlıkla incelenip yayınlar yapılıyor, suçlar ve ayıplar ortaya konuyor, çözümler öneriliyor. Mesela ben açıkça yazıyorum: 1915 için devlet derin üzüntü duyduğunu ilan etmeli ve bu rezaleti kendilerinden bunca yıl sakladığı için de TC vatandaşlarındanözür dilemelidir. Ayrıca, sembolik biçimde dahi olsa, kurbanların yakınlarına tazminat ödemelidir.

Tabular böyledir. Yıkılıncaya kadar herkes aman yıkılırsa ne oluruz, altında kalır gebeririz diye düşünür, yıkılınca ve hiçbir şey olmayınca da sanki bir tarihte hiç böyle düşünmemiş gibi hayatına devam eder gider.  

Burada iki şey daha söylemek lazım:

1) Bu tabu yıkılışının kitleler açısından başlangıcı,kavram olarak Hrant’ın/Agos’un ortaya çıkışı ve somut olarak da 2005’te Osmanlı Ermenileri konferansının yapılışıdır. Tabii ki bu konudaki öncü kitap olan Türk Ulusal Kimliği ve Ermeni Sorunu (Taner Akçam) ta 1992’de çıkmıştı ve bu muazzam gelişmeyi entelektüel olarak başlatmıştı ama, kitleleri rahatsız eden ve dolayısıyla etkileyen olay, AB’ye üyelik perspektifinin belirdiği ortamda 2005 yılıdır. En azından oradan başlatmak lazım;

2) Tabu yıkılışı 2000’lerden bu yana her konuda yaşanıyor. Türkiye artık AB’nin büyük etkisinin iç dinamikleri tetik lemesiyle normalleşiyor. Bu hepimiz için bir müjde. Kürt meselesi gibi çok daha korkutucu bir konuda da. Mesela 1 Ocak 2009’da TRT’den 24 saat Kürtçe yayın başladı. Benim üniversite yıllarımda biz “Kürt” kelimesini asla telaffuz etmezdik; hem tehlikeden kaçınmak için, hem de, daha kötüsü, ülke parçalanacağı için, anlıyor musun.

Ermenihaber -Türkiye’de 24 Nisan arifesinde etkinlikler bekleniyor mu? 

Baskın Oran: 
Türkiye’de gerçek sivil toplum sadece İstanbul’da olduğu için, esas olarak orada etkinlikler düzenlenecektir. Başka kentlerde de daha mütevazı anma törenleri yapılacaktır.

Ama şunu da söyleyeyim: Ankara’dakinden biliyorum, bunlar kendini tekrar etmeye başladı bile. Bundan sonra yapılması gereken, yurt dışındaki Ermenilerin gelmesi ve ortak birliktelikler sergilenmesidir. Ortak resim sergileri, konserler, seyahatler, tiyatro ve sinema projeleri, ve saire. Özellikle de, Osmanlı Ermenilerinin yaşadığı mekanlara ortak ziyaret ve geziler.

Bu ziyaret ve geziler sadeceharabe halindeki okullara, manastırlara, kiliselere, evlere, yetimhanelere yapılmayacaktır. Aynı zamanda Mimar Sinan’ın ve Balyanların eserlerine yapılacaktır; Süleymaniye Camii’ne, Beylerbeyi Sarayı’na, Selimiye Camii’ne, Darphane-i Amire’ye, Mihrimah Sultan Camii’ne, Çırağan Sarayı’na, Davutpaşa Kışlası’na, Beyazıt Kulesi’ne, Harbiye Nezareti’ne, Kağıthane Camii’ne, Akaretler’e, Çırağan Sarayı’na, Valide Camii’ne,Dolmabahçe Sarayı’na…

Şu anda 24 Nisan’da yapılan anma törenlerine tepki duyan Türkler de dahil  76 milyon Türkiyeli ancak böyle anlayacaktır Osmanlı Ermenilerinin etno-dinsel temizliğe uğratılmasının yalnız Ermenileri değil, asıl Anadolu’yu mahvettiğini. Bugün Kürtler için yapmaya çalıştığımız Yerinden Yönetim reformuna o zaman gitmek Babıali’ye zor geldiği için, Anadolu’nun en büyük uygarlığının yok edilerek Anadolu insanının ve toprağının nasıl çoraklaştırdığını… Bunları Türkiyelilere (ve dünyaya) anlatmanın en güçlü yolu budur.

24 Nisan’ı artık bir matem gününden çıkartıp, geleceğe ilişkin ortak bir umuda, iki sivil toplum arasındaki bir ortaklık umuduna dönüştürmek lazım. Çünkü mezar başındaki törenler insanları bir noktadan sonra dondurur, rutinleştirir, resmileştirir, hatta bıktırır, sıkar. Bizdeki 10 Kasımlar gibi…

Devamı var

Ermenihaber.am