ERMENI HABER AJANSI

Evrensel Kültür, Ermeni Soykırımı’nın 100. yılında özel bir sayı ile Ermenilerin bu topraklarda bıraktığı izlerin ve yokluklarının yarattığı trajedilerin izini sürüyor.

Evrensel Kültür, Ermeni Soykırımı’nın 100. yılında özel sayı ile geliyor. Derginin nisan sayısında tüm sayfalar bu konuya ayrılarak, 100 yıllık yalnızlığın izi sürülüyor, 1915’ten bu yana yoksun bırakıldıklarımızın peşine düşüyor. 100 yıllık acının ve utancın yüzüne, tarih, kültür ve sanat aynasından bakıyor. Ermeni’siz Türk’ün neler kaybettiğini anlayabilmek için, yalnızca vicdanın ve aklın değil, tarihin, dilin, sanatın, zanaatların, edebiyatın, kısacası insanı insan yapan her zenginliğin de kapısından geçmeye çabalıyor.

“Evrensel” haber sitesinin bildirdiğine göre, derginin tüm sayfaları da Ermenilerin yokluğunun bu topraklarda bıraktığı “eksik”liğin izini sürüyor. Hakkı Özdal, “Türkler, Kürtler, Ermeniler: Yüz Yıllık Yalnızlık” başlıklı yazısıyla tam da bu halimize eğiliyor, Ahmet Tulgar “Anneannem” ile başka türlü bir kişisel tarih okuması yapıyor. Aydın Engin’in yazısı şimdilerde gündem bile olamayan “Tabuların Tabusu”na dair; yani “Ermeni Metrukesi”ne... Nevzat Onaran ise “İttihat ve Terakki’den AKP’ye...” süregelen siyaseti sorguluyor.

Agos Genel Yayın Yönetmeni Yetvart Danzikyan’ın röportajında söylediği “Neyi, nasıl kaybettiğimizi idrak edersek, sonrası da gelir” cümlesi aynı zamanda bir yol haritası sunuyor önümüze.
Dil Bilimci Necmiye Alpay’ın yazısı tam da buna dair; Türk Dil Kurumunun İlk Genel Sekreteri Agop Dilaçar’dan Sevan Nişanyan’a uzanan yıllarda Ermeni dil bilimcileri anlatıyor, “Tragedyanın Alanında Dilciler” başlıklı yazısıyla. Janet Barış “Yüz Yıllık Yalnızlık” ile sinema alanındaki Ermenilere, Feryal Öney “Kadınların Müziği; ‘Kanto’lar Peruz Hanımlar” başlıklı yazısıyla müziğin Ermeni kadınlarına yöneliyor. Stepan İlhan ise “Mezopotamya Ermeni müziği”ni anlatıyor.

Sennur Sezer’in dizelerle Jak İhmalyan’ın resimlerine baktığı dergide, Özcan Yaman “Yüzleşmenin Görsel Dili” yazısıyla soykırım fotoğraflarını inceliyor.

Tiyatrodan balıkçılığa

“Manug’dan Gorky’ye Uzanan Yüz Yıllık Yürüyüş” başlıklı yazı Burhan Kum’a ait. Kum, bir Ermeni ressamın izini sürüyor. Ahmet Yıkık’ın yazısının gündemi ise Usta Yazar Mıgırdiç Margosyan.
Zebel Yeseyan portresinin başlığı “Bir Kadının Trajedisinin Ağır Bilinci”, kaleme alan ise Benan Tüfekçi. Tahir Şilkan, “Türkiye Romanında Ermeniler” başlıklı yazısıyla usta romancılarımızın Ermenilere ve soykırıma nasıl baktığını irdeliyor.

Fatih Polat, özgün bir konuyu mercek altına alıyor ve Türkiye balıkçılığında özel bir yere sahip olan Karekin Deveciyan’ı gündeme getiriyor. Fırat Güllü, “Üç Ayrı Bakış Açısı”nı tartışarak Güllü Agop’u anlatıyor. Türkiye’nin futbol tarihinde Ermenilerin yeri ise Erdem Aksakal’ın yazısına konu oluyor.
C. Hakkı Zariç, “Toz Yüzyılı” adlı şiirini Paramaz ve yoldaşlarına ithaf ederken; dergide ayrıca pek çok Ermeni şaire ve ayrıca Ermenilere de temas eden Louis Aragon’un ünlü “Kızıl Afiş”ine yer veriliyor.

Paramaz’ların son gecesi

Evrensel Kültür’ün özel sayısında Türkçeye ilk kez çevrilen tarihi önemde bir anı-anlatı da yer alıyor. 15 Haziran 1915’te idam edilen Hınçak Partisi üyesi sosyalistlerle ile görüşen ve idam anına tanıklık eden Rahip Kalust H. Boğosyan, kendi kaleminden gördüklerini anlatıyor. 1921 yılında Ermenice yayımlanan “20 Darağacı” adlı kitapta yer alan makale, Evrensel Basım Yayın’ın kitabı Türkçede yayımlama hazırlığı çerçevesinde Aris Nalcı tarafından Türkçeye çevrildi.