ERMENI HABER AJANSI

Özel bir davet için İstanbul'da bulunan büyük Ermeni besteci Tigran Mansuryan, ‘Agos’ yazarı Lora Sarı’yla hayatı ve müziği hakkında konuştu.

Özellikle 43. İstanbul Müzik Festivali  için Mansurian’ın  bestelediği ‘Gomidas Vartabed’in Anısına Viyola ve Piyano İçin Kilise Sonatı’ adlı eserinin prömiyeri, 10 Haziran akşamı Surp Vortvots Vorodman Kilisesi’nde, ‘Kim Kashkashian & Péter Nagy ile Bir Dünya Prömiyeri’ başlıklı konserle  gerçekleştirildi.

Eğitim hayatımın tümü Yerevan’da geçtiğini, Sovyetler’den çıkması, kesin olarak bilmediği, fakat herhalde Sovyetler’le ideolojik olarak aynı tarafta olmadığı nedeniyle yasak olduğu için, uzun zaman bestelerinin seslendirildiği yerlere gidemediğini anlatan Mansuryan, Sovyetler çöktüğünden beri her yere gitmeye çalıştığnı dile getiriyor.

"Paracanov, en basit şeyleri bile öyle hallere sokardı ki… Onları yerden göğe yükseltir, gökten daha yükseğe taşırdı. Basit bir şeyden bile inanılmaz semboller üretir, onları sanatsal formlara sokardı. Ben Paracanov’un görüntülere yaptığı şeyi, sesler için yapmaya çalıştım." Söyleyen Mansuryan, çok yakın dostu olan Paracanov’la  aynı durumda olduklarını, yani onun da yasaklı olduğunu vurguluyor.

Filmler için yaptığı müzikleri anlatırken ünlü besteci , "Film için beste yaparken çizgim tamamen değişiyor. Çünkü film için yaptığım müzikler aslında bana değil, filme ait ve her filmin de kendine has bir müziği var. Bu yüzden de filmden filme daha farklı bir insan oluyorum. ‘Nar’ın Rengi’nde başka, ‘Bir Parça Gökyüzü’nde başka biriyim. 100’den fazla film için müzik yaptım, hepsinde farklı işler çıkardım. Ama bana ait olan müzik, yıllardır aynı kaldı. Elbette bazı şeyler değişti, ama müziğimin özünün hep aynı kaldığını söyleyebilirim." Ifadelerini kullanıyor.

“Paracanov bana ‘Nar’ın Rengi’nin müziklerini yapma işini verdiğinde 1969 yılıydı, 30 yaşındaydım. “Ben Kiev’e gidiyorum, bitirdiğinde dönerim” diyerek filmi verdi ve gitti. Filmde hiç ses yoktu, ama görüntü kısmı tamamlanmıştı. Üç ay boyunca her gün, sabah 9’dan akşam 9’a kadar çalıştım. Çok enteresan bir işti.”

Ermeni müziğini sevdiğini, her dilin kendine has bir fonetiği, vurgusu olduğunu ileri süren Mansuryan, “Ermenice konuşan bir müzisyenin eserlerinde bu dile has etkiler görülür ve o müzisyen ‘Ermeni dilinin müzisyeni’ olur. Ben de Ermeni dilinin müzisyeniyim.” diye konuşuyor.

Mansuryan, Ermeni kültürünün çok eski olduğunu vurgulayarak ‘ 5 yüzyıldan olanAnganimk’, beni 1.500 yıl geriye götüren bir ilahi. Bir saniyede, 1.500 yıl geriye gidip bu zamana dönüyorum. Bu yolculuk, benim zenginliğim. Ve devasa bir zenginliğe sahip bu yolculuğu, tarih boyunca bir sürü isim yaptı. Her birinin eseri, bu yolun üzerine işlenmiştir.” Ifadelerini kullanıyor.

Son olarak da Gomidas, Aram Haçaduryan ve Tigran Hamasyan hakkında hiss ve düşüncelerini paylaşan besteci, sözlerini şöyle devam ediyor.

“Gomidas, babamız; hepimizin babası. Bize dair ne varsa aldı getirdi, masaya koydu, “Aha işte bu biziz” dedi. Bütün dünya bunu gördü, Gomidas’ı keşfetmeye başladı ve bu keşif hâlâ devam ediyor.

Aram Haçaduryan, “Bir buçuk milyonu kaybettik, ama yaşamaya devam ediyoruz” demek için geldi. Ve bunu öyle bir sesle duyurdu ki, bütün dünya onu duydu, onu ve Ermeni müziğini tanıdı.

Tigran Hamasyan, çok tatlı bir müzisyen. Onun şarkı söyleyişi, beni Ermenistan’a götürüyor. İster piyanosuyla, ister sesiyle, artık ne kullanırsa kullansın o toprağın çocuğu olduğunu her defasında gösteriyor. Hafızası çok zengin biri. Böyle bir hafızaya nasıl sahip olur, aklım almıyor. Müzik mi ondan doğmuş, o mu müzikten belli değil”.