ERMENI HABER AJANSI

"Gazete Karınca", Ermeni Soykırımı'ndan kurtulan ailelerin öykülerine yer verdiği "1915’ten bugüne uzanan Ermeni portreleri" başlıklı bir dikkat çekici projeye imza attı.

Bu hafta, William Bayramyan'ın hazırladığı ve Ezgi Gül'ün Türkçe'ye aktardığı makalede, daha çok komedi gösterileriyle tanınan 61 yaşındaki ressam, yönetmen ve yazar Vahe Berberyan ile ailesinin hikayesine yer verildi.

Çoğu insan Berberyan’ı düzenli sergilediği stand-up gösterileriyle tanıyor, oysa ki Vahe, hikayelerini tuval üzerinde, filmlerle, sahnede ve kağıtta da anlatıyor.

"Sanatçının gülüşü çok içten, konuşmalarını sürekli Ermenice bir sevgi sözcüğü olan “hokis”le süsleyerek bölüyor ama maalesef bu cömert cazibesi aksi giden aile tarihiyle çelişiyor", diye yazan Bayramyan, şu bilgileri paylaşıyor.

Vahe’nin babası Raffi, babaannesiyle birlikte Deyr Ez Zor’dan Suriye çöllerine doğru ölüm yürüyüşüne gönderildiğinde henüz bir yaşındaymış. İkisi Beyrut’a taşınmadan önce Vahe’nin doğup büyüdüğü Halep’e yerleşti. Annesinin tüm ailesi ise Soykırım'da katledildi.

Soykırımdan kurtulan diğer aileler gibi başından geçen korkunç olayları saklamayan Berberyan ailesi, Vahe'ye her şey ayrıntılarla anlattı. Vahe'nin babaannesi, Deyr Ez Zor'a gönderildikten sonra küçük oğlunu üç kez öldürmeye çalışmış, fakat Fırat Nehri 'nin ölü bedenlerle dolu olduğu için çocuğunu öldürememiş.

Vahe, "Tam olarak yaşanan buydu. Eğer hatırlamazsan bize ihanet etmiş olursun'’ dediler. Çok uzun bir süre suçlu hissetmemi gerektirecek hiçbir şey yapmamama rağmen kendimi suçlu hissettim", diye anlatıyor.

Kolektif acının kendi üzerindeki büyük etkisinin farkında olan sanatçı, mizah arayışının esasında sürekli yaşadığı depresyon ve anksiyetik problemler olduğunu dile geitirerek, "Eğer mutlu olsam, neden mizaha ihtiyaç duyayım?" yorumunu yapıyor.

17 yaşında Beyrut’tan  Avrupa’ya taşınan Berberyan, bir dönem sonra tekrar Lübnan’a geri dönüyor. Buradaki iç savaşının ilk yıllarına tanıklık eden sanatçı, daha sonra Los Angeles’a gidiyor. Fakat burada da güvende olma hissi çok uzun sürmüyor, çünkü kısa zaman sonra ortaya çıkan kanserden dolayı birçok ameliyata girmek zorunda kalıyor.

"Çocukken de çizim yaptığımı hatırlıyorum fakat o zaman kafatasları çizerdim, Deyr Ez Zor’da ölenlerin kafataslarını." Diye anlatan Berberyan, 1980’lerin sonunda “yaptığı her şeyi ölümle ilgili olduğunu” fark ediyor.

Soykırım'ın hayatındaki rolünü kabul etmenin illa Soykırıma körü körüne bağlı olması ve bu bağlılığın onu çok etkileyen Ermeni kültürünün derinliklerini keşfetmesinden alıkoyması anlamına gelmediğine karar veren Vahe, "Kafamda işlerin değişmesi gerektiğiyle ilgili bir ışık yandı. Eğer farklı bir algıyla bunu yapmak istiyorsanız, kendinizi farklı algılamalısınız. Ermeni olmanın yaşam savaşçısı olmakla bir ilgisi yok, hadi oradan. Ermeni olmak seksidir, Ermeni olmak güzeldir, Ermeni olmak eğlencelidir, Ermeni olmak havalıdır, Ermeni olmak keyiflidir", diye konuşuyor.

Böylece, çok sevdiği Ermeni kültürü ona yeni güç vermeye, yaşatmaya başlıyor. Fakat Berberyan, bunun ne kadar zor olacağının da farkında: "1.5 milyon insan omuzlarımızda oturuyor ve biz ileri gitmeye çalışıyoruz, bu tabii ki çok zor," diyor.

5 kitap, 13 oyun, 5 komedi programı ve yüzlerce sanat eseri olan Vahe Berberyan, "Ermeni olmam her zaman benim için bir kazançtı, istisnasız hep yararıma oldu." diye anlatıyor.

Ermeni toplumunun parlak bir geleceği olduğuna inanan Berberyan, "Harika müzik eserimiz var, film de öyle. Bir Ermeni filmi yapmak için mecburen soykırımla ilgili yapmak zorunda olmadığımızı anladık. Bütün şeytanları çıkardığımızı hissettiğimiz yere gelmemize az kaldı". Yorumunu yapıyor.

Makaleyi hazırlayan Bayramyan ise, sözünü şu satırlarla sonlandırıyor:  "Ama Vahe’ye göre bu son durak değil. Berberyan büyük Ermeni topraklarının altında yatan güzelliği ve sanatı gün yüzüne çıkarmak ve etrafında dans edebilmek için tek kişilik kültürel devrimine devam ediyor."