ERMENI HABER AJANSI

Hakkında TCK 301. maddeden iki fezleke düzenlenen Halkların Demokratik Partisi (HDP) milletvekili Garo Paylan, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül'ün cevaplaması istemiyle soru önergesi hazırladı.

"Hrant Dink cinayetinin en önemli faillerinden biri olan 301. madde, 2008 yılında yapılan değişiklikle Adalet Bakanının soruşturma iznine tabi kılınmıştır" diyen vekil Paylan şunları ekledi:

"Bu değişiklik yalnızca bir süreliğine, 301. maddenin keyfice kullanılmasını engellemiştir. Adalet Bakanı son dönemde sorgusuzca 301. maddeden soruşturma açılmasına izin vermektedir."

"Hangi gerekçelerle soruşturma izni verdiniz?"

1. "2008 yılından bu yana, yıllara göre, Adalet Bakanı tarafından TCK madde 301'den kaç soruşturmanın açılmasına izin verilmiş, kaç soruşturmanın açılmasına izin verilmemiştir?i gerekçelerle soruşturma izni verdiniz?"

2. 2008 yılından bu yana, yıllara göre: TCK madde 301'den hakkında soruşturma açılan kişi sayısı kaçtır? Kaç dava açılmıştır? Sürmekte olan kaç dava bulunmaktadır? Ceza alan kaç kişi vardır? Adalet Bakanlığı'nda izin aşamasında bekleyen kaç soruşturma dosyası bulunmaktadır?

3. 2002 yılından bu yana, yıllara göre: "Türklüğü aşağılamak" suçundan kaç kişi hakkında soruşturma ve dava açılmış, bu davalardan kaçı beraat, kaçı mahkûmiyetle sonuçlanmış; kaç kişinin cezası onanmıştır?

4. Adalet Bakanı olarak 301. madde kapsamında açılacak olan soruşturmalara izin verirken, eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamalarının sınırlarını hangi kriterlere göre saptamaktasınız?

5. 301. maddeden yıllara göre kaç milletvekili hakkında soruşturma açılmasına izin verdiniz? Bu fezlekelerin siyasi partilere göre dağılımı nedir?

6. Adalet Bakanı olarak, Başsavcılıklar tarafından şahsım adına yasama dokunulmazlığının kaldırılması için düzenlenen 2017/3470-2018/18 ve 2018/56892-20018/70 esas numaralı soruşturma taleplerine hangi gerekçelerle izin verdiniz?

7. 2002'den bu yana, yıllara göre, "Türklüğü aşağılamak" suçuyla ilişkili olarak, ifade özgürlüğünün ihlali üzerinden AİHM'de Türkiye'ye karşı açılan dava sayısı kaçtır? Açılan davalardan kaçında AİHM, AİHS'nin ifade özgürlüğünü düzenleyen 10. maddesinin ihlal edildiğine karar vermiştir? Yıllara göre, ihlal kararı verilen davalar için ödenen tazminat miktarı ne kadardır?

Diyarbakır milletvekili, soru önergesinde "TCK'nin 301. maddesinin, Anayasa aracılığıyla da güvence altına alınan düşünce ve ifade özgürlüğünü engelleyen bir nitelik taşıdığı, demokratikleşmeye ve insan haklarına aykırı olduğu yönünde itirazlar süregelmiştir" diyerek şunları söyledi: 

"301. madde ve önceki muadil maddeler, siyasal iktidar tarafından, Türkiye'de yaygınlığı bilinen nefret söylemi ve nefret suçlarına zemin oluşturacak biçimde uygulanmıştır.

"Gazeteci Hrant Dink'in Ermeni kimliği üzerinden nefret söylemlerine maruz bırakılmasında ve 19 Ocak 2007 tarihinde organize bir cinayetle öldürülmesinde, kendisi hakkında 'Türklüğe hakaret' suçuyla dava açılması ve mahkûmiyet kararı verilmesinin etkili olduğu bilinmektedir.

"Hrant Dink cinayetinde 301. maddenin rolünün sabit olması üzerine, 2008 yılında, Avrupa Birliği'yle uyum sürecinde, 301. maddede değişikliğe gidilmiş, madde gereğince soruşturma başlatılması Adalet Bakanı'nın iznine bağlanmıştır.

"Dönemin hükümet yetkilileri bu değişikliğin, uygulamadan kaynaklanan sorunları gidermek ve ifade özgürlüğüyle ilgili sorunlar yaşanmasının önüne geçmek için yapıldığını ifade etmişlerdir.

"Söz konusu değişikliğin, Adalet Bakanlığı'nın açılması istenen davalara ilişkin teknik inceleme yaparak bir 'filtre' görevi görmesiyle, açılan dava sayısının azaltılmasının amaçlandığı, böylelikle uygulamadan doğan sorunların ortadan kaldırılması için yapıldığı ileri sürülmüştür

"Bu değişiklikten sonra, yakın zamana kadar savcıların 301. maddeden soruşturma taleplerine Adalet Bakanlarınca büyük oranda izin verilmedi. Ancak son dönemde tarafınızca, ikisi şahsımla ilgili, çok sayıda soruşturma talebine sorgusuzca izin verilmiştir."