ERMENI HABER AJANSI

Birbirinden renkli kareleriyle fotoğraf dünyasının duayenleri arasına giren Ermeni foto muhabiri Ara Güler (Aram Güleryan), vefatının birinci yılında anılıyor.

Çok sayıda fotoğraf sanatçısı ve foto muhabirine ilham kaynağı olan ve 17 Ekim 2018'de 90 yaşında hayatını kaybeden Ara Güler, fotoğraflarıyla 68 yıl zamanı mühürledi.

16 Ağustos 1928'de Beyoğlu, İstanbul'da doğan sanatçının tam adı Aram Güleryan'dır. Annesinin adı Verjin'dir. Eczacı olan babası "Dacat Güler" /Derderyan/ Giresun'un Şebinkarahisar ilçesi, Yaycı Köyü'nden 6 yaşındayken okumak için İstanbul'a gelmişti.

1951 yılında Kuruçeşmedeki Getronagan Ermeni Lisesi'nden mezun olan Güler, lisedeyken film stüdyolarında sinemacılığın her dalında çalışarak yönetmen ve oyun yazarı olma hayaliyle Muhsin Ertuğrul'un tiyatro kurslarına devam etti.

Güler, 1950'de Yeni İstanbul gazetesinde gazetecilik yaşamına başladı. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinden mezun olan Güler, 1958'de Time-Life, Paris-Match ve Der Stern dergilerinin yakın doğu foto muhabirliği görevini üstlendi. Hayat dergisinde fotoğraf bölüm şefi olarak çalışmaya başlayan Güler, 1953'te Henri Cartier Bresson ile tanışarak Paris Magnum Ajansına dahil oldu.

Ara Güler'i, İngiltere'de yayımlanan "Photography Annual Antolojisi", "Dünyanın en iyi 7 fotoğrafçısı"ndan biri olarak tanımlarken, aynı yıl Amerikan Dergi Fotoğrafçıları Derneği de tek Türk üye olarak kabul etti. Güler, 1962'de Almanya'da çok az fotoğrafçıya verilen "Master of Leica" unvanını kazandı ve İsviçre'de çıkan Kamera dergisi kendisine özel bir sayı ayırdı.

Mariana Noris'in 1953'te ABD'de basılan "Young Turkey" adlı yapıtında fotoğrafları kullanılan Güler'in, 1967'de Japonya'da çıkan "Photography of the World" antolojisinde Richard Avedon ile birlikte bir dizi fotoğrafı yayımlandı.

Güler'in, Kanada'da 1967'de açılan "İnsanların Dünyasına Bakışlar" sergisinde, 1968'de New York Modern Sanatlar Galerisi'nde düzenlenen "Renkli Fotoğrafın On Ustası" adlı sergide; aynı yıl Almanya'da Köln'de Fotokina Fuarı'nda da yapıtları sergilendi.

1971'de Lord Kinross'un "Hagia-Sophia" (Ayasofya) kitabının fotoğraflarını çeken Güler, yine Skira yayınevince Picasso'nun 90. yaş günü için yayımlanan "Picasso Metamorphose et unite" adlı kitap için Picasso'nun foto-röportajını yaptı.

Paris Ulusal Kitaplık'ta 1972'de sergisi açılan Güler, 1975'te ABD'ye davet edildi ve birçok ünlü Amerikalının fotoğraflarını çektikten sonra "Yaratıcı Amerikalılar" adlı sergisini dünyanın birçok kentinde sergiledi.

Yine aynı yıl Yavuz Zırhlısı'nın sökülmesini konu alan "Kahramanın Sonu" adlı bir belgesel film çeken Güler, 1979'da Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin "Foto Muhabirliği" dalında birinci oldu.

Fotoğraflarının bir kısmı 1980'de Karacan Yayıncılığın "Fotoğraflar" adlı kitabında basılan Güler, 1986'da Hürriyet Vakfınca basılan Prof. Abdullah Kuran'ın yazdığı "Mimar Sinan" kitabını fotoğrafladı. Aynı kitap 1987'de "Institute of Turkish Studies" tarafından İngilizce olarak yayımlandı. 1989'da "Ara Güler'in Sinemacıları" kitabı basıldı.

Ara Güler'in yıllarca üstünde çalıştığı Mimar Sinan yapıtlarının fotoğrafları, 1992'de Fransa'da, ABD ve İngiltere'de "Sinan, Architect of Soliman the Magnificent" adlı kitapta yayımlandı.

1994'te "Eski İstanbul Anıları", 1995'te "Bir Devir Böyle Geçti", "Yitirilmiş Renkler ve Yüzlerinde Yeryüzü" fotoğraf kitapları yayımlandı.

Ara Güler'in fotoğrafları Paris Ulusal Kitaplık'ta, ABD'de Rochester Georg Eastman Müzesi'nde, Nebraska Üniversitesi Sheldon Koleksiyonu'nda bulunuyor. Güler'in fotoğrafları Köln Mueseum Ludwing'de Das Imaginare Photo Museum'da sergileniyor.

Bunlar, Güler’in sanat hayatında elde etttiği başarıların sadece bir kısmı. Hayatı hakkında hazırlanan belgeselin ismiyle “İstanbul’un gözü” olarak da bilinen Ermeni sanatçı, asrın en iyi fotoğrafçısı ünvanına da layık görülmüştü. Ara Güler, Bertrand Russell, Winston Churchill, Marc Chagall, Alfred Hitchcock, Tennessee Williams, Pablo Picasso, Salvador Dali, William Saroyan ve Sergey Parajanov başta olmak üzere birçok dünyaca ünlü isimlerin fotoğraflarını çekmiştir.