ERMENI HABER AJANSI

Türkiye Ermenileri Patriği Sahak II Hazretleri Hürriyet’e verdiği demecin ikinci kısmı yayınlandı. Röportajın önemli kısımları dikkatinize sunuyoruz.

Sizce Ermeni cemaatinin en önemli sorunu ne?

Maşalyan: En büyük sorunumuz demografik. Nüfusumuz hızla azalıyor. Doğan her 12 çocuğa karşı 26 insanımızı kaybediyoruz. Alarm verici düzeyde. Biz, 82 milyonluk bir denizde bir buzdağı gibiyiz. Ve eriyoruz. Göç de veriyoruz. Şu anda Türkiye’deki en büyük gayrımüslim azınlığız. Nüfusumuz 50-60 bin. Ama önümüzde şöyle bir örnek var. Rum Cemaati İstanbul’da 2 binin altına düştü.

- Nüfustan başka?

Maşalyan: İkinci sorunumuz resmi mevzuat eksikliğimiz. Cumhuriyet bize hiçbir statü tanımamış. De facto olarak varız ama yasal olarak yokuz.

- Nasıl olur, Lozan bunu güvence altına almıyor mu?

Maşalyan: Lozan varlığımızı güvence altına alıyor. Ama onun iç düzenlemelerini Türkiye’ye bırakmış. Ermeni Patrikliği diye bir tanımlama yok. Bu birçok şeyi zorlaştırıyor; mahkeme açmak, mülk edinmek mesele. İçinde bulunduğumuz bu bina bile Patrikhane’ye ait değil, karşıdaki kiliseye ait. 38 kilisemiz, 42 vakfımız mevcut. 38 kilise, 38 dükalık gibi.

- Biz azınlıklarına çok iyi davrandığını düşünen/zanneden bir toplumuz. Farkında olmadığımız şeyler var mı?

Maşalyan: Milliyetçilik duyguları sinsidir. İçinize yerleşir ve farkında bile olmazsınız. Dile yerleşmiş sürüsüyle önyargı var. Azınlıklar da bundan mustarip. Askerde Konyalı bir arkadaşım vardı. Dindar biriydi. Ben de İncil’den olduğunu söylemeden dindar laflar ediyordum. Çok yakınlaştık. Bir gün “Seni hiç namaz kılarken görmüyorum” dedi. “Ben Ermeniyim oğlum” dedim. “Yapma” dedi, “Niye küfrediyorsun kendine”. Ermeni olduğuma ikna olunca uzaklaştı benden.

- İslamofobi hakkında ne düşünüyorsunuz?

Maşalyan: Yabancı her zaman bir tehdittir. Özellikle de kendi içinizde sorunlar yaşıyorsanız, hemen o sorunlarının nedenini yabancılara yüklersiniz. Batı’daki İslamofobi’nin de antisemitizmin de nedeni de o.

- Peki sizce bizde de Hıristiyanofobi var mı?

Maşalyan: 100 sene önce nüfusun üçte biri Hırıstiyandı. Şimdi binde bir. Sizce burada Hıristiyan fobisi yok mu?

Bu çağda Malatya’da üç misyoner katledildi. İki saat işkence edilerek. Bu ülkede solcu olduğunu söylenen siyasetçiler çıktılar; “Türkiye’yi Hıristiyanlaştırıyorlar” dediler. Yalan söylediler; dediler ki 23 bin kilise açıldı. Korku yayıldı. Bu hükümetle (AK Parti) işler biraz daha kolaylaştı.