ERMENI HABER AJANSI

5 Nisan'da Brüksel'de yapılması planlanan üst düzey toplantı, Ermenistan-AB-ABD işbirliğinin güçlendirilmesine yönelik olacak ve herhangi bir üçüncü tarafa yönelik değildir ve olamaz.

"Armenpress"in sorularına Ermenistan Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ani Badalyan yanıt verdi.

- Azerbaycan tarafı, yaklaşan Ermenistan-AB-ABD toplantısına atıfta bulunarak, bunun kapsayıcı olmadığını, ayrıca Ermenistan'ı bölgedeki durumu istikrarsızlaştırmaya itebileceğini belirtiyor.

-Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ın 5 Nisan'da Brüksel'de yapılması planlanan üst düzey toplantısı, Ermenistan-AB-ABD işbirliğini güçlendirmeye adanacak ve herhangi bir üçüncü tarafa yönelik değildir ve olamaz da.

Azerbaycan'ın bölgedeki durumu istikrarsızlaştırdığı, Ermenistan tarafının müzakere sürecinde yapıcı olmadığı yönündeki suçlamalarına gelince, Ermenistan'ın, Azerbaycan ile halihazırda mutabakata varılan ilkelere dayalı olarak bir barış anlaşmasını, sınırların belilenmesini, bölgesel iletişimin açılmasını derhal imzalamaya hazır olduğunu bir kez daha teyit etmeme izin verin. Aşağıdaki üç prensipten bahsediyoruz.

1) Ermenistan ve Azerbaycan, 1991 Almatı Deklarasyonu'na dayanarak birbirlerinin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü karşılıklı olarak tanıyorlar. Bu prensip, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in arabuluculuğuyla 6 Ekim 2022'de Prag'da Ermenistan ile Azerbaycan arasında kabul edildi, daha sonra AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in talebi üzerine 14 Mayıs ve 15 Temmuz 2023'te Brüksel'de yeniden onaylandı.

2) İki ülke arasındaki sınır belirleme ve sınır çizme çalışmaları Almatı Deklarasyonu esas alınarak yürütülüyor. Bu prensip, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in arabuluculuğuyla 6 Ekim 2022'de Prag'da Ermenistan ile Azerbaycan arasında kabul edildi, daha sonra AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in talebi üzerine 14 Mayıs ve 15 Temmuz 2023'te Brüksel'de yeniden onaylandı. Bu, Ermenistan ile Azerbaycan arasında yeni bir sınırın oluşturulmaması gerektiği, ancak 1991 tarihli Almatı Deklarasyonu'nun kabul edildiği sırada SSCB içinde hukuken var olan sınırların sahada yeniden üretilmesi gerektiği anlamına geliyor. Sınır yeniden çizildikten sonra her ülkeye ait olan toprakların de jure olarak o ülkenin kontrolü altında olması gerekiyor.

3) Eşitlik ve karşılıklılık ilkesine dayalı olarak transit ülkelerin egemenlik ve yargı yetkisine saygı gösterilerek bölgesel iletişimin engellerinin kaldırılması. Bu prensip, AB Konseyi Başkanı Charles Michel'in arabuluculuğuyla 15 Temmuz 2023'te Brüksel'de Ermenistan ile Azerbaycan arasında kabul edildi. Konuyla ilgili olarak Ermenistan Cumhuriyeti, uluslararası toplum tarafından geniş çapta kabul gören "Barış Kavşağı" projesine istekli olduğunu ifade etti.

Ne yazık ki Azerbaycan tarafı, AB ve ABD'nin arabuluculuk tekliflerini sürekli reddetmek de dahil olmak üzere çeşitli suni bahanelerle barış sürecini geciktiriyor ve baltalıyor. Azerbaycan, kapsayıcılıktan şikayet etmek yerine, Washington'da dışişleri bakanları düzeyinde, Brüksel'de ise devlet başkanları düzeyinde görüşme önerilerini eninde sonunda kabul edebilir. Belki Azerbaycan'ın devam eden eylemlerinden, Ermenistan'ı bölgesel projelerden dışlama çabalarından, kapsayıcılık ilkesini mümkün olan her şekilde baltalamaktan da bahsetmek yerinde olur. Bunun canlı bir örneği, Ermenistan'ın Karadeniz elektrik kablosu projesine katılımının engellenmesidir.

-Azerbaycan tarafı, AB'nin Ermenistan'daki izleme misyonundan duyduğu hoşnutsuzluğu bir kez daha dile getirdi. Bu konuda ne diyorsunuz?

- AB misyonunun konuşlandırılmasının gerçekleştirildiği güvenlik durumunun değerlendirilmesi önemlidir. Bu, Eylül 2022'de Azerbaycan'ın Ermenistan Cumhuriyeti'nin egemen topraklarına yönelik büyük çaplı saldırısını ve işgalini takip etti. Bugün bile Ermenistan Cumhuriyeti'nin egemen topraklarının yaklaşık 208 kilometre karesi Azerbaycan işgali altındadır. Bölgede güç kullanma isteklerinin caydırılması ve Ermenistan-Azerbaycan devletlerarası sınırında istikrarın güçlendirilmesi bağlamında AB izleme misyonunun rolünü son derece takdir ediyoruz. AB'nin aylar önce misyon sayısının artırılmasına ilişkin aldığı kararı da memnuniyetle karşılıyoruz.

Ayrıca, 6 Ekim 2022'de Prag'da gerçekleştirilen dörtlü toplantıda, AB Konseyi Başkanı ve Fransa Cumhurbaşkanı'nın sadece Ermenistan'da değil, aynı zamanda bir AB izleme misyonunun konuşlandırılması yönündeki önerisini bizzat Azerbaycan'ın memnuniyetle karşıladığını da hatırlatmak isteriz. Daha sonra ne yazık ki Azerbaycan bu tutumundan vazgeçti․

-5 Nisan'da yapılması beklenen Ermenistan-ABD-AB üst düzey toplantısından Ermeni tarafının beklentileri neler?

-Toplantı, Ermenistan-ABD, Ermenistan-AB ikili gündemlerinin yanı sıra Ermenistan-ABD-AB ilişkilerine ilişkin konuların tartışılması için değerli bir fırsattır. Aramızdaki siyasi diyalog, Ermenistan'ın karşı karşıya olduğu insani sorunların çözümü, Ermenistan'ın ekonomik ve enerji alanlarındaki yeteneklerinin geliştirilmesi konularında kapsamlı görüşmeler yapılmasını bekliyoruz. Üst düzey toplantı, mevcut ilişkilerin geliştirilmesi ve derinleştirilmesine yönelik olup, üçüncü ülkelerle ilgisi bulunmamaktadır. Herhangi bir kişiye yönelik olduğu yönündeki iddialar yersiz, asılsız ve yapaydır.