ERMENI HABER AJANSI

Ermenistan Başbakanlığı Enformasyon ve Halkla İlişkiler Dairesi, Ermenistan ve Azerbaycan komisyonlarının sınır belirleme konularına ilişkin 15 Mayıs'ta yayımladığı açıklamaya ilişkin "Armenpress"in sorularını yanıtladı. 

Aşağıda soruları ve cevapları sunuyoruz.

Soru – Ermenistan ve Azerbaycan'ın sınır belirleme komisyonları ortak bir açıklama yayınladı. Açıklamada Ermenistan'ın Bağanis, Azerbaycan'ın Bağanis-Ayrum, Ermenistan'ın Voskepar, Azerbaycan'ın Aşağı Eskipara, Ermenistan'ın Kirants, Azerbaycan'ın Heyrimli, Ermenistan'ın Berkaber, Azerbaycan'ın Kızıl Hacılı köylerinin bazı kesimlerinde sınırın Protokol tanımı Sovyetler Birliği Genelkurmay Başkanlığı'nın 1976 tarihli topoğrafik haritasına uygun mutabakata varmışlardır. Bu ne demek oluyor?

Cevap - Söz konusu bölgelere ilgili çalışma grupları tarafından önceden mutabakata varılan koordinatların belirlenmesi amacıyla sınır taşlarının kurulduğunu zaten biliyorsunuz. Bu koordinatlar yukarıda bahsedilen 1976 haritalarından alınmıştır. Artık haritacılar yine aynı haritalara dayanarak sınır taşları arasındaki sınır geçiş hatları üzerinde anlaştılar. Yani bu alanlardaki sınır hattının yeniden oluşturulması tamamlanmış, mutabakata varılmış, imzalanmış ve bu alanlarda sınır belirlenmiş sayılmaktadır.

Soru - Peki, sınır belirleme komisyonlarının basın açıklamasında belirtildiği gibi SSCB Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı tarafından kullanılan 1976 haritaları neden seçildi?

Cevap - Aslında Sovyetler Birliği'nin dağılımı sırasında de jure hukuki dayanağı olan haritadır. Ermenistan Hükümeti için Ermenistan ile Azerbaycan arasında yeni bir sınırın yaratılmadığı, SSCB'nin dağıldığı dönemde var olan hukuki sınırın yeniden üretildiği yaklaşımı yeniden üretiliyor.

Soru- Komisyonların  yazılı açıklamasında bu haritaların 1979 yılında görev prosedüründen geçtiği belirtiliyor. Bu ne anlama geliyor ve örneğin 1990'ın haritaları neden alınmadı?

Cevap - Bu ifade yasal terminolojidir, yani 1979 yılında SSCB'nin haritacılık ve jeodezi alanındaki yetkili organı haritanın doğruluğunu ve yasal dayanağını doğruladı. Bu haritalar Sovyetler Birliği'nin dağılmasına kadar kullanıldı. Yani bunlar SSCB'nin yetkili devlet otoriteleri tarafından doğrulanan en güncel haritalardır.

Soru - Tavuş İdari Bölgesine bağlı Kirants köyündeki sınır taşlarının tamamı yerleştirilmedi. Bu sorun nasıl çözülecek? Peki genel olarak Kirants bölgesinde sorunlar nasıl çözülüyor? Yeni yol yapılması, evlerin kamulaştırılması söz konusu olacak mı?

Cevap - Kirants'ın üç koordinatı bilgisayar aracıyla belirlendi ve sınır taşları daha sonra yerleştirilecek. Diğerleri konuşlandırılmıştır. Kırants'a müjde ise, 33 yıldır Kırants'ın kullanamadığı yaklaşık 25 hektarlık tarım arazisinin köye iade edilecek olması. Sınırın tanımlanması 1976 haritasında göründüğü gibidir. Söylendiği gibi yolun taşınması sorunu evet ortaya çıkacak ki bu da 2-3 ayda yapılabilir. H-26 karayolundan Açarkut'a, oradan da Kirants'a alternatif olan Kirants'a giden yol da onarılacak. Mülkiyet konularına gelince, bunların hacmi büyük olmayacak ve bu gibi durumlarda vatandaşların uğradıkları zararları devlet tercihlerine göre maddi veya maddi olmayan şekilde tazmin edecek. Sabah saatlerinde hükümet temsilcileri olası sorunları sıralayacak ve Kirants sakinleriyle görüşmelere başlayacak.

Soru - Bağanis, Voskepar ve Berkaber kesimlerindeki sınır belirleme sonuçlarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Cevap - Voskepar-Bağanis kesiminin en hassas konularından biri Voskepar'ın Surp (Kutsal) Astvatsatsin Kilisesi, diğeri ise Voskepar-Bağanis SSCB dönemindeki yolu ile ilgiliydi. Her iki sorun da mümkün olan en iyi şekilde çözüldü. Yol tamamen Ermenistan sınırları içinde, kilise de öyle ve sınır hattı da hem yola hem de kiliseye oldukça uzak. Berkaber'de hassas bir durum olmadı ve yok.

Soru - Peki her iki tarafın sınır muhafızları kararlaştırılan sınırda ne zaman duracak?

Cevap - Önümüzdeki 8-9 gün içinde ve daha sonra Kirants'ın en hassas kısmında gerçekleşecek çünkü bazı detaylar ek ayarlamalara tabidir.

Soru - Mevcut sınır belirleme sürecinin Ermenistan Cumhuriyeti'nin tek taraflı bir tavizi olduğu ve Bağanis, Voskepar, Kirants, Berkaber köylerine yönelik güvenlik tehditlerinin yoğunlaşacağı yönünde bir görüş var.

Cevap - Sınırın belirlenmiş olması, ülkenin veya herhangi bir yerleşim yerinin güvenliğine tehdit oluşturamaz. Tam tersine böyle bir sınır tehdidi etkisiz hale getirir. İmtiyaz konusuna gelince, Almatı Bildirgesine dayanarak sınırın yeniden oluşturulması taviz sayılamaz, çünkü uluslararası alanda tanınan sınır hattımız olan sahip olduğumuz sınır yeniden oluşturuluyor. Sürecin sınırın diğer kesimlerinde de aynı mantık ve prensiplerle devam etmesi gerekiyor.