ERMENI HABER AJANSI

Amerikalı Ermeni Liyah Babayan, 1990'larda ailesiyle birlikte Bakü'de Ermenilere karşı gerçekleştirilen katliamlardan kurtulmuş ve çocukluğunun acı hatıraları ile ailesinin hikayesini "Liminal: Bir Mültecinin Hatıraları" adlı kitabında kaleme almıştır.

Kitap, ABD'de büyük ilgi uyandırmış ve eğitim programlarına dahil edilmiştir.

Liyah Babayan, "Region Monitor"a verdiği demeçte katliamdan kurtulan bir mülteci olarak kendi hikayesini anlatıyor ve kitabının Amerikalı okuyucular ve öğretmenler üzerindeki etkisinden bahsediyor.

- "Liminal: Bir Mültecinin Hatıraları" adlı kitabınızda, Bakü'de Ermenilere karşı gerçekleştirilen katliamlar nedeniyle oradan ayrılmak zorunda kaldığınız ailenizin hikayesini paylaşıyorsunuz. Kitabı yazmak ve bu olaylar hakkında konuşmak, bu olayların psikolojik etkisini aşmanıza yardımcı oldu mu?

- ABD'ye taşındıktan ve kardeşimle ben yaşıtlarımızla tanıştıktan sonra, acımasız bir çocukluk yaşadığımızı anlamaya başladım. Anne babamızla birlikte, 90'lı yıllarda Bakü'de gerçekleştirilen etnik cinayetlerin dehşetini de yaşamıştık. Dördüncü sınıfta, öğretmenim beni günlük tutmaya teşvik etti, böylece duygularımı kağıda dökebilir ve ayrıca İngilizcemi de geliştirebilirdim. Benim için yazmak, kendimi ifade etme ve bu acı ve korkunç anıları kağıda yansıtma fırsatı haline geldi. 11 yaşındaydım, tek istediğim sadece bir çocuk olmaktı, ancak bu anılar bana huzurlu, mutlu, güvenli bir çocukluk yaşama izni vermiyordu. O zamanlar travma, çocukluk gelişiminin psikolojik zorlukları veya travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) hakkında bir şey bilmiyordum. Sadece kendimi anlamak için yazdım. Doğal olarak, yazmak beni iyileştiriyordu, duygularımı keşfetmeme izin veriyordu. Kitabımın yayınlanması hayatımın en özgürleştirici anlarından biriydi. Şimdi, seyahat ettiğimde ve soykırım veya savaş suçlarından kurtulan diğer insanlarla tanıştığımda, travmamın hala var olduğunu görüyorum. Soykırımdan sonraki hayat, hayatta kalanlar için bunu aşmayı ve travmayı uyum ve iç huzura dönüştürmeyi öğrenme hayatıdır. Kitabım ve projelerim aracılığıyla, geçmişin enerjisini dünyadaki insanlarla paylaşarak yaratıcı ve iyileştirici enerjiye dönüştürüyorum.

- Kitabınız Amerika okullarında öğretiliyor ve eğitim programlarına dahil ediliyor. Kişisel hikayenizin bir eğitim aracı olarak kullanılması hakkında ne düşünüyorsunuz ve genç nesiller üzerinde nasıl bir etki yaratabileceğini düşünüyorsunuz?

- "Liminal: Bir Mültecinin Hatıraları" kitabımın ailemizin dışında okunacağını veya Ermeni diasporasının dışındaki bir kitleye ulaşacağını hiç hayal etmemiştim. Yayınladığımda, eğitim programlarına dahil edilebileceğini düşünmemiştim, bu yüzden öğretmenler benimle iletişime geçip sınıfları için kitap örnekleri istemeye başladığında benim için büyük bir onurdu. Başlangıçta korkutucuydu, çünkü bir yazar olarak yeterince deneyimli olmadığımı hissediyordum ve öğrencilerin kitabı ilginç bulmayabileceğini düşünüyordum. Yanılmışım, öğrenciler kitabı okudu, benimle iletişime geçti ve kitabı birlikte tartışmak için okullarına davet etti. Kitabın Amerikalı okuyucular, özellikle de öğretmenler ve öğrenciler arasında ne kadar hızlı ivme kazandığına çok şaşırdım. Daha sonra, kitabımı ABD Öğretmenler Konferansı'nda sunmak için davet aldım ve orada sınıf okumalarına ve öğrenci programlarına dahil edilmesi tartışıldı. Okullar ve üniversiteler, ailemin etnik cinayetler ve mülteci deneyimlerini binlerce Amerikalı öğrenciye sunmak için konuk konuşmacı olmam için beni davet etti.

Soykırım kurbanlarının sesini duyurma konusunda kutsal bir görev ve sorumluluk hissettiğim için, hikayemi her seferinde paylaşmak benim için kolay olmasa da, her daveti büyük bir özenle kabul ediyorum. Bunun paylaşılması gereken bir hikaye olduğunu anlıyorum, sadece ailem için değil, çünkü biz bunu yaşadık ve geçmişimizi atlattık, aynı dehşeti yaşayan milyonlarca insan için de önemli.

- Eğitimin gelecekteki soykırımları önleme konusunda oynadığı rolü hakkında ne düşünüyorsunuz ve sizin hikayeniz gibi hikayelerin farkındalığı artırmak için eğitim programlarına nasıl dahil edilebileceğini düşünüyorsunuz?

- Kitabım, 1990'larda Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra Artsakh Cumhuriyeti'nin bağımsızlık bildirgesine yanıt olarak Bakü'de Ermenilere yönelik etnik cinayetlerden kaçan ailemin hikayesini anlatıyor. Kitap Amazon'da yer alır almaz, hem eğitimcilerin hem de siyasetçilerin dikkatini çekti. Kitap, okuyuculara bir ailenin hayatta kalma mücadelesini ve bir çocuğun savaş algısını deneyimleme fırsatı verdiği için Kongre'de "Ermeni Anne Frank'ın" hikayesi olarak sunuldu. Etnik temizlik nedeniyle yerinden edilen ailemiz, Ermenistan'da bir okul deposunda sığınak buldu ve yıllarca orada yaşadığımızı okul müdürü dışında kimse bilmiyordu.

Şu anda dünyada 110 milyon yerinden edilmiş insan var ve bunların yarısı çocuk. Bu çocuklar yerinden edilmiş, dağılmış ve parçalanmış durumda ve çok azı resmi mülteci statüsü alıp yeniden yerleştirilme imkanına sahip oluyor. Onların sesleri  modern dünyadaki yerinden edilmiş insanlığın yeni sesleridir.

Öğrenciler kitabımı önemsiyor, çünkü milyonlarca insanın şu anda yaşadığı hayatı yansıttığını düşünüyorlar. O anda eğitimden daha fazlası haline geliyor, bir farkındalık oluşturuyor ve öğrencileri bugün benzer vahşetleri önlemek için harekete geçmeye teşvik ediyor. Kitabım eğitimde küçük bir rol oynuyor, ancak gençleri dünyadaki olaylarla ilgili önemli sorular sormaya ilham verdiğini umuyorum. Bu nesil, eğitim yoluyla, hatta sosyal medya aracılığıyla küresel bir farkındalık oluşturuyor ve insanlığa karşı işlenen suçlara tepki veriyor. Herhangi bir önceki nesilden çok daha güçlüler ve barış çabalarında ısrarcılar.

- Ermeni Soykırımı hakkında gelecekte farkındalığı artırmak ve tüm dünyada anmasını ve tanınmasını sağlamak için başka ne gibi adımlar atılmalıdır?

- Tarihten öğrendiğimiz şey, özellikle tarihi inkar ettiğimizde, genellikle tarihten ders almadığımızdır. 1915'ten beri ilk kez Ermeni Soykırımı büyük ölçüde küresel düzeyde tanınıyor, ancak şimdi Ermenistanın mevcut siyasi liderlik tarafından sorgulanıyor. Bu, soykırımdan kurtulan biri için en tuhaf senaryodur; liderliğinin kendi halkının yaşadığı kolektif dehşeti çarpıtması, sömürmesi ve ona karşı çıkması. Ruanda, Kamboçya veya İsrail liderlerinin kendi soykırım tarihleriyle ilgili tarihsel gerçekleri çarpıttığını ve daha da kötüsü, bazı siyasi pazarlıklar uğruna kesin bir şekilde inkar ettiğini hayal edebilir misiniz? 97 yıl boyunca, 1915 Ermeni Soykırımı'nı kamusal bilgiden ve tarihsel hafızadan uzak tutmak için ABD Kongresi, ABD Başkanlığı ve akademik çevreler üzerinde sansür uygulandı.

Bu, Ermeni Soykırımı'nı örtbas etmek ve inkar etmek için lobi grupları tarafından ABD tarihindeki en uzun sansür girişimiydi. İşte bu yüzden, Osmanlı Türkiye tarafından organize edilen soykırım politikaları aracılığıyla tüm Ermeni nüfusunun ⅔'ünün sistematik olarak katledildiğini bilmeyen (veya yakın zamana kadar bilmeyen) Amerikalı nesiller arasında bir fark var. Şimdi Kongre resmen Ermeni Soykırımı'nı tanıdığına göre, tarihçiler ve eğitimciler tarafından gelecek nesle öğretilmesine önem vermeye başladı. Eğitim her şeydir. Eğitim özgürlüğün temelidir. Eğitim öz farkındalığın temelidir. Eğitim adaletin temelidir. Yalnızca özgürlüğü, öz farkındalığı ve adaleti inkar etmeye niyetli olanlar, soykırım da dahil olmak üzere tarihsel gerçeklerin incelenmesinden vazgeçecektir. Bugün dünyaya bakın, bu tarihsel amnezi ile şartlanmıştır; öğretmediğimizi unutuyoruz ve unuttuğumuzu tekrarlıyoruz. Zorunlu soykırım eğitimi her şeyi değiştirebilir.