ERMENI HABER AJANSI

"Sınır Tanımayan Gazeteciler" örgütünün yayınladığı basın özgürlüğüne ilişkin 2024 raporunda Ermenistan, 180 ülke arasında 43'üncü sırada yer aldı. 2023 yılında Ermenistan endekste 49. sırada yer aldı.

Rapor, ülkedeki çoğulcu ortama rağmen medyanın kutuplaşmaya devam ettiğini belirtiyor. Rapora göre Ermenistan, özellikle Dağlık Karabağ sorunu ve Azerbaycan'la devam eden savaş tehdidiyle ilgili olarak benzeri görülmemiş düzeyde yanlış bilgi ve nefret söylemiyle karşı karşıya.

Raporda bölgedeki diğer ülkelere de değinildi. Örneğin Azerbaycan'da basın özgürlüğü notu geçen yılın endeksine göre 151'den 164'e düştü.

Raporda, "Cumhurbaşkanı İlham Aliyev çoğulculuğa dair her türlü görüntüyü yok etmiş olsa da, 2014'ten bu yana geri kalan tüm eleştirmenlere karşı amansız bir savaş yürüttü." ifadesine yer verildi.

Gürcistan'a ilişkin raporun sonuçlarına göre, ülkenin sıralaması da bir önceki yıla göre düşüş göstererek 77. sıradan 103. sıraya geriledi. Raporda, "Resmi müdahale basın özgürlüğünü iyileştirme çabalarını baltalıyor" denildi.

RSF, Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde Türkiye’nin dünya basın özgürlüğü endeksindeki yerini paylaştı. 2021 yılında Türkiye’nin 153’üncü sırada olduğunun belirtildiği raporda, “Geçen yıl sivil toplumun hak arama performansı sayesinde 149. sıraya yükselen Türkiye 2023 Endeksi’nde, özellikle Kürt gazetecilere yönelik toplu tutuklamalar ve medya özgürlüğünü tehdit eden sosyal faktörler nedeniyle 16. sıra birden gerilemiş oldu” denildi.

RSF’nin 180 ülkeyi baz aldığı ve bu yıl 21’incisini yayınladığı endekse göre; 31 ülkede basın özgürlüğü durumunu “vahim”, 42’sinde “kötü”, 55’inde “sorunlu”, 52’sinde de “çok iyi” veya “iyi” olarak gösterildi. Endeksteki verilere göre, gazeteciliğin 10 ülkeden 7’sinde güçlükle yapılabildiğinde ve sadece 10’da 3’ünde tatmin edici bulunduğu ifade edildi.

Norveç, RSF’nin yayınladığı basın özgürlüğü endekslerinde 7 yıldır birinci sırada. Norveç’i, İrlanda, Danimarka takip ediyor.

180 ülkenin ele alındığı endekste, son sıralarda Asya ülkeleri var. Vietnam 178, Çin 179’uncu sırada yer aldı. Endekste basın özgürlüğü konusunda en son sırada ise Kuzey Kore gösterildi.

Türkiye’nin basın özgürlüğü endeksi, son 2 yılda 16 sıra geriledi. Endekste Türkiye’nin gerilemesine ilişkin şu ifadelere yer verildi:

“Basın özgürlüğü şartlarının genel tablo itibariyle ağırlaşmasına karşın önceki iki yılda gazetecilerin tahliye edilmesi, tutuklama yerine adli kontrole rağbet edilmesi ve ifade özgürlüğü örgütlerinin hak aramada etkili mücadele yürütmesi açısından 149’uncu sıraya yükselen Türkiye, 2022 yılında, özellikle medyanın kutuplaştırılması ve türlü yollardan hedef alınmasında kat edilen yol bakımından ‘sosyal bağlam’ faktörü yanı sıra Diyarbakır ve Ankara merkezli operasyonlarla 25 Kürt medya temsilcisinin tutuklanması itibariyle endekste ‘görülmedik bir düşüş’ yaşadı.”

Basın özgürlüğü endeksinin ilk yapıldığı yıl olan 2002’de Türkiye’nin sıralaması 99’du. Türkiye’deki basın özgürlüğünün gerilemesinin nedenlerine değinilirken, endekste şu ifadelere yer verildi:

“Yargı bağımsızlığından kaynaklı ağır sorunlar, habercilere yönelik keyfi tutuklamalar, online haberciliğin bastırılması, eleştirel haberciliği hedef alan cezai ve idari yaptırımlar ve gazetecilere karşı suçlarda cezasızlık Türkiye’nin kronik meseleleri arasında yer alıyor.

Türkiye gibi, Tacikistan (153) ve Başbakan Modi’ye yakın oligarkların medya çoğulculuğunu tehdit ettiği Hindistan (161) da medya özgürlüğü açısından durumu ‘vahim’ olarak tespit edilen ülkelerden oldu. Mahsa Amini’nin ölümünün yol açtığı toplumsal eylemler İran (177) ile ilgili ‘sosyal bağlam’ ve ‘yasal çerçeve’ göstergeleri geriletti. Rusya endekste 164, Ukrayna 79, üç sıra gerileyen ABD 45, iki sıra ilerleyen Fransa 24. sırada gösterildi. Gazetecilerin istihbarat servislerince ve güçlü bir casus yazılımla izlemeye alındığı Yunanistan, Avrupa Birliği’nin endeksteki en geri ülkesi olarak 107’nci oldu.”