ERMENI HABER AJANSI

NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanları, Ukrayna’ya güvenlik garantileri ve Kiev'in talep ettiği “ittifaka katılım daveti” ihtimalini görüşmek üzere bugün toplanıyor.

Toplantıda Ortadoğu krizi ve Ürdün ile işbirliğinin yanısıra Asya-Pasifik güvenliği de ele alınacak.

ABD ve Almanya’da iktidarların geçiş yaşadığı bir dönemde toplanan NATO müttefikleri, “Ukrayna’nın olası NATO üyeliği ve bu ülkeye NATO şemsiyesi altında askeri güç gönderme” talepleri konusunda beklemeyi tercih ediyor. Avrupalı müttefikler, ABD’nin olmadığı bir “Avrupa koalisyon gücü” alternatifi üzerinde çalışıyor.

Brüksel’de NATO karargahında biraraya gelen 32 müttefik ülke dışişleri bakanı, ilk kez yeni Genel Sekreter Mark Rutte başkanlığında toplanıyor.

İki gün sürecek ve üç ayrı oturumda gerçekleşecek toplantı, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın katıldığı son NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı olacak. Toplantılara Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha ve Ürdün Kralı 2. Abdullah da davet edildi.

NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın ilk oturumda, “Ortadoğu’daki kriz ve NATO ile Ürdün arasındaki işbirliği” ele alınacak. İkinci oturum NATO-Ukrayna Konseyi formatında yapılacak.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiha ile AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da bu oturuma katılacak. Yalnızca müttefiklerin katılımıyla yapılacak son oturumda ise, Avrupa-Atlantik bölgesine yönelik risk ve tehditler tartışılacak.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, 1 Aralık Pazar günü Kiev’e giden Kaja Kallas ve AB Konseyi’nin yeni başkanı Antonio Costa ile görüşmesinde, “Ukrayna'nın NATO'ya katılım daveti alması hayatta kalmamız için gerekli” diyerek, bu konuda ilerleme beklediklerini söyledi.

Zelenski, Rusya ile olası bir ateşkesin denetlenmesi sürecine NATO güçlerinin dahil edilmesi fikrini de gündeme getirdi.

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andrii Sybiha, NATO üyesi 32 ülkeye birer mektup göndererek, "Ukrayna'yı hızla Atlantik İttifakına katılmaya davet etme kararını onaylamalarını" talep etti.

Sybiha, “böylece Rusya'nın savaş açmasının başlıca argümanlarından birisinin, yani Ukrayna'nın ittifaka katılmasını engelleme argümanının ortadan kalkacağını” belirtti. Andrii Sybiga, bu akşam Brüksel'de 32 NATO meslektaşıyla birlikte olacağı çalışma akşam yemeğinde bu mesajını yineleyecek.

NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Dışişleri Bakanları toplantısı öncesinde yaptığı basın toplantısında, "Ukrayna'nın geleceğinin NATO'da olduğunu ancak şu an asıl önemli olanın Kiev'e daha fazla askeri yardım yapılması konusunda anlaşmak olduğunu" söyledi.

Rutte, "Ukrayna'nın barış görüşmelerine katılmaya karar vermesi halinde, bunu güçlü bir konumdan yapmasını nasıl sağlayacağımıza odaklanacağız" dedi.

NATO, Kiev’in taleplerine karşı “Ukrayna'nın NATO saflarına katılacağını ve ülkenin NATO'ya giden yolunun geri döndürülemez olduğunu” söylemekle yetiniyor, ancak bir davet ya da tarih açıklamaktan kaçınıyor.

AB'nin yeni yöneticileri Antonio Costa ve Kaja Kallas, Kiev’de “AB’nin desteğinin süreceği” mesajını verdi. Kaja Kallas, “NATO üyeliğinin en güçlü güvenlik garantisi olacağını ve AB’nin asker göndermek de dahil hiçbir olasılığı dışlamaması gerektiğini” söyledi.

Ancak Brüksel'deki dışişleri bakanları toplantısında böyle bir karar için NATO'nun 32 üyesi arasında fikir birliğine varılması gerekiyor. NATO diplomatları, böyle bir uzlaşmanın henüz oluşmadığına dikkat çekiyor. Dışişleri bakanlarının toplantısında, Ukrayna'yı ittifaka yakınlaştırmak şu anda pek mümkün görünmüyor ve dışişleri bakanlarının toplantısından “üyelik davetiyesi” çıkması beklenmiyor.

Fransa ve İngiltere gibi ülkeler Kiev'e NATO'ya katılma davetini sunmak için çalışıyor. Ancak ABD Başkanı Joe Biden, “son anda alınacak bir üyelik daveti kararının Trump yönetimince reddedileceği” endişesiyle bunu reddediyor. Trump ise bu olasılığa hiçbir zaman destek vermedi.

Trump'ın Rusya-Ukrayna ihtilafından sorumlu özel elçisi Keith Kellogg, Nisan ayında bunun tersini söyleyerek, Washington'un “bir barış anlaşması karşılığında Ukrayna'nın NATO üyeliğini uzun bir süre ertelemeyi teklif etmesi gerektiğini” dile getirmişti.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Pazartesi günü Ukrayna için 725 milyon dolar değerinde yeni bir silah paketi duyurmakla yetindi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, yalnızca "Ukrayna'nın NATO, NATO'nun da Ukrayna'nın katılımı yolunda olduğunu” yineledi.

Miller, NATO’daki görüşmelerle ilgili olarak da “Elbette müttefik olarak bir araya gelip Ukraynalı mevkidaşlarımızla her konuştuğumuzda, bu NATO üyeliğine giden yolda önemli bir adımdır" dedi.