Röportaj10:23, 14 Mart 2025
Ferhat Boratav: Türkiye-Azerbaycan-Ermenistan arasındaki ilişkileri hep bir bütünlük olarak görmek lazım

Ermenihaber.am karşılıklı özel temsilcilerin atanmasıyla Ermenistan ve Türkiye arasında başlayan diyalog süreci konusunda Türkiye’deki siyasi çerçevelerinden farklı isimlerle, sivil toplumu temsil eden şahıslarla röportajlar gerçekleştiriyor. Türkiye’deki siyasi çerçevelerin ve genel olarak toplumun bu konuda ne düşündüklerini okuyucularımızın dikkatine sunmaya çalışacağız.
Bu röportaj Yetkin Report köşe yazarı Ferhat Boratav ile yapıldı.
- 2022'den bu yana Ermenistan-Türkiye normalleşme süreci tekrar başladı. Bir sürü anlaşmalar yapıldı ama şu ana kadar bu anlaşmalardan sadece bir ya da ikisi hayata geçirildi ancak sınırlar hala kapalı. Ayrıca Türkiye yetkililerinden sürekli aynı şeyleri duymaya devam ediyoruz. “Azerbaycan'la ilişkilerimizi koordine ediyoruz” diye. Sizce Türkiye neden Ermenistan-Türkiye normalleşmesini Azerbaycan-Ermenistan normalleşme süreci ile ilişkilendiriyor.
- Yalnızca bu son dönem için değil, genel olarak Türkiye-Ermenistan ilişkileri hiçbir zaman Türkiye-Ermenistan ilişkileri olmadı. Hep en azından dört kişinin birlikte dans ettiği bir şey oldu. Yani kısa bir zaman öncesine kadar bir de Rusya vardı. Türkiye, Rusya, Ermenistan, Azerbaycan hep birlikte tango yapıyorlardı.
Şimdi çeşitli nedenlerle Rusya belki yok ama tekrar olabilir. Ama en azından üç kişinin hep yaptığı bir dans oldu. Bunu başka herhangi bir şeye bağlamadan bir şeyin parçası olarak yani gerçek dünyanın bir parçası olarak kabul etmek ve öyle devam etmek lazım.
Çünkü bu üç ülke arasında aslında göz ardı etmememiz gereken bir şey var, bütünlük var. O bütünlük sadece Türklerle Azeriler kendilerini yakın hissettikleri için falan değil. Bu bölgenin, coğrafyanın koşullarından ileri gelen, karşılıklı bağımlılıklardan ileri gelen bir bütünlük.
Bu bütünlük hep olacak. Yani bu üç ülke hep birbirleriyle bağlantılı olarak bir şeyler yapacaklar. Bu zaman zaman Türkiye ile Azerbaycan arasındaki bu yakınlık olarak kendini gösterecek.
Kimi zaman hiç beklemediğimiz bir şekilde, hiç beklenmedik bir şekilde Azerbaycan ile Ermenistan arasında atılan bir adımın sonuçları olarak kendini gösterecek. Yani bu üç ülke arasındaki ilişkileri hep bir bütünlük olarak görmek lazım.
- Sizin Gürcistan ile ilişkileriniz var. Bu ilişkileri Azerbaycan ile koordine ediyor musunuz?
- Ben özellikle bu üç ülke için söylüyorum bunu. Gürcistan tabii ki Kafkasya'nın bir şeyidir ama hiçbir zaman bu üç ülke kadar iç içe olmadı. Tarihte de öyle, şimdi de öyle. Türkiye ile Gürcistan arasındaki ilişkilerle, Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ilişkileri kıyaslamak mümkün değil.
Çok farklı bir şey. Ermenistan ile Türkiye arasındaki kültürel ilişkileri, Gürcistan ile Türkiye arasındaki kültürel ilişkilerle kıyaslamak da mümkün değil. O yüzden Gürcistan bence bu üç bu şeyin bir parçası değil.
Ama bu üç ülkenin arasında her zaman böyle karşılıklı bağımlılıklar olacaktır. O bağımlılıkları yıllar boyunca Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ilişkiler Ermenistan faktörüyle etkileniyordu.
Yani bu bağımlılıkların çok farklı şeyleri oldu, çok farklı tezahürleri oldu. O yüzden şu an yaşanan duruma tek başına takılmamak lazım bence.
DİKKAT!
Röportajda yer alan tartışmalı ifadeler, editör kadrosunun görüşleri ile örtüşmeyebilir. Fikirlerin içerik açısından editoryal müdahale olmaksızın tam olarak yayınlanması, aşağıdaki amaçlar için temel öneme sahiptir:
1. Okuyucularımıza Ermenistan-Türkiye normalleşme süreci ile ilgili Türkiye ve Ermenistan'ın siyasi ve sosyal toplumunun farklı düşünce ile yaklaşımlarını ve tutumunu gösteriyoruz.
2. Okuyucalarımıza Türkiye'deki hem Ermeni karşıtı duyguların hem de yapıcılığın dinamiklerini göstermeye çalışıyoruz.
3. Ve nihayet gazetecilik davranış kurallarına uygun davranmaya çalışıyoruz.
Bölümün son haberlerİ

Ermenihaber.am'e konuşan İHA muhabiri Mutlu, Ermenistan-Türkiye normalleşme sürecini değerlendirdi.

Yetkin Report köşe yazarı Ferhat Boratav, Ermenihaber.am'e Ermenistan-Türkiye normalleşme sürecini değerlendirdi.

Ermenihaber.am Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın 11 Mart tarihinde Türk gazetecilere verdiği röportajın tüm metni dikkatinize sunuyor:
Alıntı

İranist Begijanyan, Reisi’nin ifadelerini yorumladı: “Ermenistan'a baskı yapılırsa Tahran müdahale eder”
En Çok Okunan
Ermenihaber.am Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın 11 Mart tarihinde Türk gazetecilere verdiği röportajın tüm metni dikkatinize sunuyor:
Program, son dönemlerde Margara sınır kapısının da açılmasının gündemde olduğu Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin iyileştirilmesi girişimleri çerçevesinde düzenleniyor.
Hristiyan liderler ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump'a, seçim kampanyası sırasında Ermenistan'a ve zulme uğrayan Hristiyanlara verdiği destek için teşekkür etti.
Ermenihaber.am'e konuşan İHA muhabiri Mutlu, Ermenistan-Türkiye normalleşme sürecini değerlendirdi.
Paşinyan, anlaşma metninde halktan gizli tutulan hiçbir şeyin olmadığını vurguladı.
Takvİm
Anket
Bu yıl Ermenistan ile Türkiye devlet sınırı iki ülke vatandaşları için açılır mı?
Pİyasalar
EUR | TRY | USD |
549.84 | 90.05 | 485.12 |